Zuivel in Cijfers 2023 gepubliceerd

De ZuivelNL brochure Zuivel in Cijfers waarin wordt teruggeblikt op het afgelopen jaar is weer gratis beschikbaar. De publicatie biedt een cijfermatig overzicht van de ontwikkelingen in de Nederlandse zuivelsector in 2023.

Gemiddelde prijsniveau in 2023 fors naar beneden

Ondanks dat de mondiale melkproductie zich allesbehalve sterk heeft ontwikkeld in 2023, zijn de zuivelprijzen gedurende een groot deel van het jaar op een relatief laag niveau blijven steken. Dit was het gevolg van een tegenvallende ontwikkeling van de vraag.

Het gemiddelde prijsniveau is in 2023, na 2 jaar aanzienlijke stijging, fors naar beneden gegaan. De gemiddelde noteringen van eiwitrijke zuivelproducten als mager melkpoeder (-33 procent) en weipoeder (-39 procent) namen daarbij sterker af dan van zuivelproducten met een hoog vetgehalte.

Nederlandse melkaanvoer 14 miljard kg

De Nederlandse melkproductie kwam in 2023 uit op een volume van circa 14,7 miljard kg. Ongeveer 96 procent daarvan wordt aan de Nederlandse zuivelfabrieken geleverd. De Nederlandse melkaanvoer steeg in 2023 met bijna 1 procent tot 14 miljard kg. In de eerste 7 maanden van 2023 nam de Nederlandse melkplas toe. Dit was een voortzetting van het sterke herstel, dat in juni 2022 werd ingezet, een effect van de hoge uitbetaalde melkprijzen in deze periode.

Na het vrijwel gelijk blijven in augustus, was vanaf september een neergaande beweging te zien. De afname was vooral gerelateerd aan de uitbraak van het blauwtongvirus in de tweede helft van het jaar, die bij veel besmette koeien zorgde voor een lagere melkgift.

Melkverwerking gelijk gebleven

De Nederlandse zuivelindustrie verwerkte in 2023 ongeveer 13,9 miljard kg melk, evenveel als in 2022. Circa 59 procent daarvan werd aangewend om kaas te maken. De kaasproductie steeg in 2023 met ruim 3 procent tot een volume van 977 duizend ton (inclusief kwark). Circa 60 procent hiervan betrof Goudse kaas. De productie van boter en boterolie daalde met 3 procent. Bij melkpoeder was vooral de afname van mager poeder opvallend groot (-19 procent). De productie van niet-mager melkpoeder was 3 procent lager dan in het jaar daarvoor. Ook werden minder consumptiemelk en -producten gemaakt (-3 procent).

Uitvoerwaarde zuivel afgenomen

De Nederlandse uitvoerwaarde van zuivel bedroeg in 2023 € 10,34 miljard, ruim 4 procent lager dan in 2022. Dit kwam hoofdzakelijk door de sterk gedaalde marktprijzen, terwijl de meeste productgroepen (m.u.v. niet-mager melkpoeder en weiproducten) volumegroei lieten zien. Grootste waardedaling vond plaats bij de export van weiproducten (-24 procent), mager melkpoeder (-21 procent), niet-mager melkpoeder (-16 procent) en boter en boterolie (-5 procent). De exportwaarde van kaas (+1 procent) en gecondenseerde melk (+7 procent) nam daarentegen wel toe. Deze toename bij kaas was mogelijk dankzij de aanzienlijke toename van het exportvolume.

Nederland ook in 2023 belangrijke importeur van zuivel

Nederland is naast exporteur een belangrijke importeur van zuivel uit andere EU-lidstaten. Belangrijkste herkomstlanden zijn Duitsland, België en Ierland, welke verantwoordelijk zijn voor twee derde van de totale invoerwaarde. Circa 4 procent van de zuivelinvoer komt van buiten de EU, waarvan het grootste deel afkomstig is uit het Verenigd Koninkrijk en Nieuw-Zeeland.

De invoerwaarde van zuivel daalde sterk in 2023 (-8 procent), uitkomend op € 5,0 miljard. Alleen bij kaas nam de importwaarde toe, wat kwam door de forse stijging van het ingevoerde volume. Het Nederlands zuivelhandelsoverschot bedroeg in 2023 € 5,3 miljard, even hoog als in 2022.