Het vertrouwen van melkveehouders is in het vierde kwartaal van 2023 verder afgenomen en bedraagt circa 0,5 procentpunt en ligt hiermee ver onder het langjarig gemiddelde (12 punten). De stemmingsindex, die in het derde kwartaal flink was gedaald, blijft in het vierde kwartaal stabiel. De indicator over de verwachting voor de middellange termijn herstelde zich in het tweede en derde kwartaal maar viel in het laatste kwartaal weer terug met 7 punten naar het niveau van het tweede kwartaal (-13 procentpunt). De ontwikkeling van beide indexen, die samen de Agro Vertrouwensindex vormen, zorgt ervoor dat ze gecombineerd met 4 procentpunt dalen.
Het vertrouwen van de melkveehouders ligt hiermee onder het landelijk gemiddelde dat in het vierde kwartaal ook iets is gedaald. Alle andere bedrijfstypes scoren hoger. Dit is ook bij de onderliggende stemmingsindex en de verwachting voor de middellange termijn het geval.
Stemmingsindex
De stemmingsindex was in het derde kwartaal van 2023 sterk gedaald en bleef gelijk in het laatste kwartaal van 2023. De index bleef daarmee stabiel op ruim 16 punten en is hiermee het laagst in vergelijking met de andere sectoren. Gemiddeld over de periode 2012-2022 ligt deze index op 22 punten; het laatste kwartaal van 2023 ligt daar dus onder. Hoewel dit niet is gevraagd aan de respondenten in deze enquête zijn de gedaalde melkprijs en de stijging van de mestafzetkosten volgens sectordeskundige Jakob Jager de belangrijkste redenen voor deze pessimistische stemming.
De kostprijs van de melk stijgt flink door en bedroeg in 2022 ruim 51,5 euro terwijl de melkprijs onder druk staat en over 2023 gemiddeld op 46,5 euro per 100 kg melk werd geraamd. Deze bedroeg een jaar eerder nog 57 euro. De melkprijs zet de laatste maanden wel een voorzichtige stijging in. De afbouw van de derogatie deed in 2023 zijn intrede waardoor de melkveehouders die hiervoor opteren al geconfronteerd werden met hogere mestafzetkosten als ze hun dierlijke mest niet meer op hun eigen land konden afzetten.
Toekomstverwachting van vertrouwen melkveehouders
Melkveehouders hebben zowel de laagste stemming over de huidige situatie (16,5 punten) als ook de laagste en negatieve kijk op de verwachte economische bedrijfssituatie over 2 à 3 jaar (-13,2 punten) die ook ten opzichte van het voorgaande kwartaal gedaald is. Volgens de bovengenoemde sectordeskundige vindt dit zijn oorsprong in de onzekerheid die er is rondom de vermindering van de stikstofuitstoot door de agrarische sector, het (Europese) natuurbeleid en de afbouw van derogatie.
Conjunctuurindex (laatste 12 maanden)
Ondanks de gedaalde melkprijs (die aan het eind van het jaar wel licht steeg) kijken de ondernemers in het vierde kwartaal van 2023 iets minder negatief terug op de laatste 12 maanden. De kosten worden wel meer als negatief beoordeeld maar men is minder negatief over de melkprijs, winst en omzet. De totale index is met -37 punten flink negatief maar is minder negatief dan in het derde kwartaal (-43) en wijkt sterk af in negatieve zin van het gemiddelde over de periode 2013-2022 (-9).
Conjunctuurindex (komende 12 maanden)
De melkveehouders zijn iets negatiever geworden in hun verwachtingen voor de komende 12 maanden. De index nam 6 punten af ten opzichte van het derde kwartaal van 2023. Zowel over de melkprijs, kosten, omzet als winst zijn de ondernemers negatiever. Per saldo is de index met -7 iets negatiever dan gemiddeld over de periode 2012-2022 (-4).
Bron: Agrimatie
