Kijk eens goed naar het grasland. De kans is groot dat tussen het gras na de eerste of tweede snede de roodgroene rozetten van ridderzuring opvallen. Het voorjaar begon droog en koud in maart, waardoor de grasgroei traag op gang kwam. Pas vanaf half april toen er eindelijk voldoende neerslag viel, begon het gras echt te groeien en steeg ook het eiwitgehalte aanzienlijk. Mede door lagere bemestingsnormen kwam het gras moeilijker uit de startblokken, wat ridderzuring extra kans gaf om te groeien. Daarnaast heeft de combinatie van droogte en later juist nattigheid geleid tot kale plekken en structuurschade in de zode. Op die plekken gedijt ridderzuring bijzonder goed. Geen wonder dus dat ridderzuring nu in veel weilanden duidelijk zichtbaar is.
Nu ingrijpen of toch wachten?
Ridderzuring is niet alleen zichtbaar, maar ook berucht als een hardnekkig onkruid. De plant verdringt productief gras en wordt door koeien gemeden. Waar ridderzuring staat, kan geen gras groeien. Nietsdoen is daarom geen optie. Wie ridderzuring laat staan, riskeert dat het grasland uiteindelijk meer zuring dan gras bevat. Bovendien produceert één ridderzuringplant vele duizenden zaden die tientallen jaren kiemkrachtig blijven. Zaadverspreiding via wind, mest of maaisel zorgt zo voor een steeds groter probleem.
Wanneer is bestrijding het meest effectief?
Veel adviseurs raden aan om ridderzuring op twee strategische momenten in het jaar aan te pakken: heel vroeg in het seizoen of juist in het najaar. Het voorjaar is een goed moment, vooral vóór de eerste snede. Dan hebben de zuringplanten voldoende bladoppervlak om het middel goed op te nemen en is de sapstroom opwaarts, waardoor de plant actief groeit. De omstandigheden zijn dan vaak groeizaam genoeg om bestrijding effectief te laten zijn.
Tussen de eerste en derde snede is bestrijden lastiger, omdat de zuringplanten dan minder blad hebben en de tijd tussen maaibeurten kort is. Toch is zomerbestrijding mogelijk, mits u goed let op de timing en omstandigheden. Bespuiten kan bijvoorbeeld twee à drie weken na het maaien van een snede, zodat de ridderzuring zich in een actief hergroeistadium bevindt. Belangrijk is dat het weer groeizaam is – met temperaturen boven de 13 graden Celsius en voldoende vocht.
Na de derde snede – met name augustus tot en met september – geldt echter als het ideale moment voor bestrijding. Dan is de sapstroom binnen de plant gericht naar de wortels, waardoor systemische middelen beter hun werk doen. Zoals Roeland Jensma van Nufarm uitlegt:
“In het najaar gaat de sapstroom binnen de plant richting de wortelstokken. De plant is op dat moment namelijk druk bezig voedingsstoffen richting de wortels te transporteren om de winterperiode te kunnen overleven. Met de sapstroom gaat de werkzame stof van het middel dieper de plant in.”
Door ridderzuring in deze cruciale periodes aan te pakken, vergroot u de kans op een effectieve en duurzame bestrijding aanzienlijk.
Tips voor een succesvolle aanpak:
- Wacht circa 2 weken na maaien voor u spuit: zo heeft de ridderzuring genoeg nieuw blad gevormd om het herbicide op te nemen. Wortelonkruiden als zuring bestrijdt u het best als ze veel blad hebben.
- Kies groeizame weerscondities: bespuit bij actief groeiende planten, dus bij voldoende bodemvocht en milde temperaturen (dag 15–25 graden Celsius, nacht >5 graden Celsius). Middelen grijpen in op het groeiproces, dus bij stagnatie (droogte, kou) werken ze minder goed.
- Wees op tijd, vóór de zaadvorming: spuit wanneer de ridderzuringplanten fris groen zijn en nog niet in bloei staan. Bij zaadvorming bent u eigenlijk te laat. De effectiviteit van een bespuiting neemt dan sterk af en het risico op nieuwe zaadverspreiding is groot.
- Gebruik een geschikt middel in de juiste dosering: er zijn meerdere breedspectrum herbiciden voor grasland beschikbaar. Informeer bij jouw adviseur naar de actuele toelating en aanbevolen middelen.
Spotspray: ridderzuring gericht bestrijden
Wie liever niet het hele perceel bespuit, kan ridderzuring ook pleksgewijs aanpakken. Zeker in kruidenrijk grasland is dat interessant, omdat u waardevolle kruiden (zoals klaver en weegbree) wilt behouden. Moderne cameragestuurde spotsprayers herkennen de ridderzuringplanten en spuiten alleen daar een dosis middel, met hoge precisie. Het gras en de overige planten worden ontzien, en er wordt tot wel 80 procent minder herbicide verbruikt vergeleken met een volveldsbespuiting. Steeds meer loonwerkers bieden deze techniek (bijvoorbeeld de EcoRobotix “Rumex” spotsprayer van 6 meter breed) aan. Het mooie is dat hiermee ook kleinere aantallen ridderzuring rendabel bestreden kunnen worden: u hoeft niet eerst een hele haard te laten ontstaan voordat ingrijpen loont. Daarnaast past deze aanpak binnen de huidige focus op duurzame gewasbescherming. Het gebruik van een spotsprayer levert extra punten op in het kader van het nieuwe GLB-beleid. En drinkwaterbedrijf Vitens betaalt in sommige regio’s zelfs een premie aan boeren die onkruid op deze manier bestrijden.
Tekst: Stefan Zwaneveld
