Steeds meer akkerbouwers kiezen voor het mechanisch verkleinen van groenbemesters. Eén van de mogelijkheden hierin is het afsnijden van deze gewassen door middel van triltand-cultivatoren. Op de BioVelddag 2025 in Lelystad werden de verschillende technieken van de machinefabrikanten Güttler, Carré, Einböck en Treffler vergeleken op een demoveld met facelia.
Het concept van triltand-cultivatoren is niet nieuw. Veel van deze machines zijn al lange tijd op de markt. Maar met een toenemende druk op de toepassing van chemische middelen die groenbemesters verkleinen, schenken machinefabrikanten de laatste jaren steeds meer aandacht aan machines die hierop kunnen inspelen. Triltand-cultivatoren zijn dan ook in opmars.
“Het voordeel van deze techniek is dat gewassen vlak worden afgesneden, waardoor gewasresten goed kunnen verdrogen en geen hergroei optreedt”, vertelt Christoffel den Herder van Ceres Horti Advice. “Daarnaast werken triltand-cultivatoren heel oppervlakkig, op deze demo met een werkdiepte van drie centimeter, waardoor een paplaag op het land onder natte omstandigheden wordt voorkomen.”
Over het algemeen wordt een hoge rijsnelheid gehanteerd bij triltand-cultivatoren. Dit maakt deze manier van werken snel en goedkoop.
“Het voordeel van een triltand-cultivator, ten opzichte van een vaste tandcultivator, is dat de tanden tijdens het werk meetrillen. Hierdoor werk je milder en ga je netter met de bodemstructuur om”, legt Den Herder uit. “Ook laat je de kluiten meer onderin de bodem, terwijl je de grond een beetje lostrekt.”
Veelzijdige machine
Daarnaast zijn triltand-cultivatoren het hele jaar door inzetbaar. “Ook om de bodem ietsjes open te rijden in het voorjaar, zodat het goed kan indrogen, kun je een triltand-cultivator inzetten. Doordat er geen rollen op de machine zitten, leg je het land ietsjes in reliëf neer, waardoor het snel droogt. Met name bovenop de ploegsnedes is dit een mooie techniek.”
Op de demo wordt duidelijk dat er veel verschillen zijn tussen de tanden van triltand-cultivatoren. De ene machinefabrikant kiest bewust voor een grof exemplaar, wat bijvoorbeeld geschikt is voor het verkleinen van maisstoppels in het najaar. De ander kiest voor lichte en beweeglijke tanden, die in het voorjaar fijntjes werken bij bijvoorbeeld het openen van de bodem.
Hoge doorlaat met Güttler
De eerste machine die van start gaat bij de demo is de Super Maxx® van Güttler. In 2007 kwam deze machine op de markt voor mechanische onkruidbestrijding en stoppelbewerking. De machine is zonder nalooprol om zo min mogelijk hergroei van het gewas te creëren. Deze triltand-cultivator heeft zeven balken met een hoge doorlaat en een tandafstand van dertien in de rijrichting. De machine is licht en heeft vier tandloopwielen aan de voorkant van de machine die met een pengat kunnen worden versteld. Optioneel zijn twee tandloopwielen aan de achterzijde van de machine.
Standaard is een enkele na-eg op de machine. Eventueel kan er worden gekozen voor een dubbele na-eg om nog meer lucht in de grond te brengen en het land extra vlak neer te leggen. Zowel de loopwielen als de na-eg kunnen optioneel hydraulisch worden geleverd.
De machine heeft robuuste tanden, die een dubbele krul hebben, waarbij een tweede veer in de tand bij een hogere werksnelheid, en dus druk, zorgt voor meer weerstand en kracht op de tand. Dus ook bij uitdagendere omstandigheden, zoals een hardere bodem, zal de tand met smalle beitel de grond doordringen.
Er kan met een (advies)rijsnelheid van twaalf kilometer per uur worden gewerkt. De machine op de demo heeft een werkbreedte van vijf meter. Inmiddels rijden er 75 van deze machines van Güttler rond, verspreid door Nederland.
URASI van Carré volledig hydraulisch verstelbaar
De URASI precisiecultivator van Carré beweegt met hoge rijsnelheid over het perceel. De werksnelheid ligt tussen de acht en zestien kilometer per uur. Vandaag rijdt de machine rond de zestien kilometer per uur. Het is dan ook niet vreemd dat de naam van deze triltand-cultivator is afgeleid van het snelste renpaard van Frankrijk.
De URASI is voorzien van vier rijen cultivatortanden van 80 x 12 millimeter, uitgerust met een extra contraveer. De robuuste constructie zorgt voor een minimale zijdelingse beweging en een constante werkdiepte, wat belangrijk is bij een werkdiepte van drie tot vijf centimeter.
De dubbele veerconstructie zorgt ervoor dat hoge drukken op de tand effectief worden opgevangen. Met een vrije doorlaathoogte van 65 centimeter kan ook in staande gewassen worden gewerkt.
De 250 millimeter brede ganzenvoetenmessen snijden gewasresten of stoppels over de gehele werkbreedte af. De URASI is hierdoor ook geschikt voor volveldse onkruidbestrijding.
De machine is volledig hydraulisch verstelbaar vanuit één centraal kastje in de cabine. De dieptewerking is zowel voor als achter afzonderlijk af te stellen. Hydraulische verstelling is essentieel volgens Carré, om snel te kunnen inspelen op veranderende omstandigheden binnen een perceel.
De machine heeft een gewicht van 750 kilogram per meter werkbreedte en is leverbaar in werkbreedtes van 4,3, 5,0 en 6,0 meter.
Primeur met Einböck Razor
De nieuwe Einböck Razor gaat ook van start in het facelia-perceel en wordt gepresenteerd door Reesink Agri. Dit is een primeur, aangezien de machine voor het eerst in Nederland aan het grote publiek wordt getoond.
De Einböck Razor is ontworpen voor ondiep werken, net als een scheermes. De machine heeft vijf balken met een afstand van vijftig centimeter en zestig centimeter ruimte voor doorlaat. De zes meter brede machine is voorzien van veertig zware Hercules-veren en heeft daardoor een theoretische snijbreedte van vijftien centimeter.
Naast de vijfde rij tanden bevindt zich zowel links als rechts een toestrijker. Voor de eerste rij messen zijn twee dieptewielen geplaatst en achter de vijfde rij messen bevinden zich nog eens vier dieptewielen. Achter deze wielen zit een na-eg met drie rijen egtanden.
De werkdiepte-verstelling verloopt standaard hydraulisch via de zes dieptewielen. Ook de egtanden zijn hydraulisch verstelbaar tijdens het rijden via een dubbelwerkend ventiel. Op deze manier kan er worden gekozen om de egtanden net iets meer slepend of juist rechtop te positioneren, zodat de tanden precies het juiste tikje geven aan het losgesneden gewas om het laatste beetje grond eraf te schudden.
Optioneel kunnen de zware Hercules-veren worden uitgerust met een extra dubbele veer, wat op zwaardere gronden wordt aanbevolen. Naast de 200 millimeter gemonteerde messen, biedt Einböck een 240 millimeter mes aan, een 53 millimeter brede rechte beitel in zowel standaard als hardmetalen uitvoering en een 220 millimeter brede hardmetalen mes.
Wanneer de machine in het voorjaar wordt ingezet als zaaibedbereider, kunnen optioneel de vier dieptewielen aan de achterzijde vervangen worden voor een verkruimelrol. De machine is op dit moment leverbaar in een breedte van vier, vijf en zes meter.
Treffler TF: lichte machine met grote capaciteit
De Treffler TF, gepresenteerd door importeur Treffler-Man@Machine, is een relatief lichte machine met grote werkbreedte. De machine is speciaal ontworpen om ondiep te kunnen werken, zowel in het voorjaar als in de stoppel.
Deze triltand-cultivator heeft vlakke veertanden, die alleen maar naar achteren kunnen buigen. Dit voorkomt dat de tanden tijdens het werk zijwaarts kunnen gaan slingeren en dat daardoor planten onregelmatig worden afgesneden. Deze vorm veertanden zorgt voor een stabiele machine, ook bij hoge rijsnelheden.
De veertanden zijn beschikbaar in diktes van zes en acht millimeter. Verschillende typen beitels en ganzenvoeten behoren tot de mogelijkheden, net als het hydraulisch verstellen van de werkdiepte van deze machine.
Op de demo rijdt een basisuitvoering van de Treffler TF (zonder naloopeg) die in gebruik is bij biologisch-dynamisch akkerbouwbedrijf Warmonderhof in Dronten.
Tekst: Kim Sjoers
Beeld: Kim Sjoers en Treffler-Man@Machine
