“Je haalt meer eiwit van eigen land. De koeien doen het er goed op en de voerkosten dalen. Het is goed voor de bodemkwaliteit en de biodiversiteit.” Dit zijn volgens melkveespecialist Robert van Dorst van Reudink Voeders belangrijke pluspunten van een mengteelt van graan en erwten.
Van Dorst vertelde dit dinsdag 11 januari tijdens een online presentatie in het kader van de Biokennisweek. Klanten van de leverancier van biologische voeders molken in 2020 per koe 75 kilogram melk meer dan in 2019. De vet- en eiwitgehaltes bleven nagenoeg gelijk. De voerkosten daalden echter. Dit terwijl we in een markt zitten waarin vooral eiwitgrondstoffen steeds duurder worden.
Veel eiwit uit mengteelt
Van Dorst schrijft het succes van de veehouders met name toe aan de ruwvoervoorziening. Hiervan is grasklaver de basis. De klaver zorg voor de volledige stikstofbemesting en voor een goed eiwitgehalte in het voer. Klaver kan echter na een paar jaar verdwijnen. Vaak passen melkveehouders dan vruchtwisseling toe, in de meeste gevallen snijmais. Maar een goed alternatief is mengteelt van graan en erwten, is de ervaring van de melkveespecialist. Verschillende klanten van Reudink verbouwden dit het afgelopen jaar. “Zij haalden hiermee ruim acht ton droge stof van een hectare, waarvan 834 kilogram eiwit. Dat staat gelijk aan tweeduizend kilogram soja, dat een waarde vertegenwoordigt van 2.100 euro. Dit is dus eiwit van eigen land. Dit eiwit hoef je als veehouder zelf niet aan te kopen”, vertelt Van Dorst.
Robuuste teelt met weinig werk
De meest geschikte graansoort voor de mengteelt met erwten is triticale. Qua afrijping komt triticale het dichtst in de buurt van de erwt. De mengteelt wordt in de herfst gezaaid, maar er zijn ook varianten met zomergraan en zomererwten. De erwt wordt in het vroege voorjaar actief, gaat stikstof binden en komt snel in ontwikkeling. Half april staat het gewas tot kniehoogte. In juni staat er een gewas van zo’n 1,70 meter hoog. Dit kan worden gehakseld. “Het is een robuuste teelt”, vertelt Van Dorst. “Je hebt er weinig werk mee qua onkruid en bemesting. Dankzij de beworteling is het goed voor de bodemkwaliteit. Het houdt de bodem ook in de winter bedekt. De bijdrage aan biodiversiteit is ook een mooie bijkomstigheid. Voor de veehouder, maar ook voor de omgeving en het milieu is de mengteelt echt een plus.”
Goed rendement
Voor het voerhek biedt de mengteelt een goede basis in het rantsoen, qua structuur, energie en eiwitdekking. Van Dorst geeft twee voorbeelden van rantsoenen voor melkkoeien in lactatie. Hij vergelijkt een rantsoen met grasklaver, snijmais en krachtvoer met een rantsoen waarin een deel van de grasklaver en snijmais is vervangen door drie kilogram drogestof mengteelt. “Meer moet je koeien in lactatie ook niet geven. Droogstaande koeien kun je wel zes of zeven kilogram geven”, aldus de adviseur.
Na correctie met krachtvoer is het tweede rantsoen 1,50 euro per honderd kilogram droge stof goedkoper. “Je verlaagt de voerkosten, haalt meer eiwit van eigen land, je sluit de kringloop, zorgt voor een goede transitie met daarop een goede melkproductie en een goed rendement”, somt Van Dorst nog eens wat voordelen van de mengteelt op. Hij rekent voor dat het verbouwen van de mengteelt zo’n vier- à vijfhonderd euro per hectare kost. In zijn berekening gaat hij ervan uit dat de mengteelt volgt op mais, zodat er niet hoeft te worden geploegd. Zonder mais in het bouwplan is de mengteelt uiteraard ook mogelijk.
Tekst: Gerben Hofman
