André van den Oudenrijn heeft een melkveebedrijf van 250 koeien en heeft twee aparte jongveelocaties. Daarnaast gebruikt het bedrijf ongeveer honderd hectare landbouwgrond. “We zijn een veehouderij in akkerbouwgebied. Dat maakt het afvoeren van mest voor ons makkelijker. De vraag naar mest is hier in de omgeving groot. En wij kunnen meerdere mestsoorten leveren met een hoge werkingscoëfficiënt.” Deze zomer wordt er een Bio-Up 2.0 mestvergister gebouwd op het bedrijf.
Geen aardgasaansluiting
De Bio-Up 2.0 wordt komende zomer gebouwd bij Van den Oudenrijn op zijn bedrijf en moet eind 2024 draaien. “Daarmee kunnen we per uur zestig kubieke meter biogas invoeden op het gasnet.” De plannen voor een dergelijke installatie bestaan al langer, zegt hij. “Het probleem is dat wij hier geen aardgasaansluiting hebben, we moeten ongeveer 2,5 kilometer gasleiding aanleggen, terwijl de netbeheerder ruim twee jaar bleef volhouden dat er geen ruimte voor ons was op het gasnet. Als je zestig kuub wilt invoeden, moet er ook afname zijn. Daardoor kwamen we in de problemen en moesten we zelf op zoek naar een oplossing.”
Koekjesfabriek lost probleem op
Die oplossing werd gevonden in de koekjesfabriek van De Ruiter’s Bakkerij, zegt Van den Oudenrijn. “De Ruiter’s wil de productiecapaciteit verdubbelen, maar op een duurzame manier. Daarvoor kunnen ze ons gas goed gebruiken. Het toekomstig verbruik van de fabriek was voor netbeheerder Stedin genoeg reden om het gasnet uit te breiden. Hierdoor werd invoeden op het net voor ons wel mogelijk. Het enige nadeel is de extra kostenpost voor de 2,5 kilometer gasleiding.”
Nulmeting
Het verduurzamingstraject is Van den Oudenrijn begonnen met de nulmeting. “We meten vanaf augustus 2023 realtime continu de stalemissies om vooraf in beeld te brengen wat de uitstoot van CO2, NH3 en methaan in de huidige situatie is. Tegelijk met het bouwen van de vergister maken we de stallen emissiearm. Dat doen we door de roostervloeren dicht te maken. We willen de mest uurvers gaan verwerken in de installatie. Daarvoor hebben we drie machines geïnstalleerd die de mest opzuigen en meenemen naar een afstortplek buiten de stal. Hierdoor nemen de stalemissies af en hebben we door verse mest een veel hoger rendement voor de mestvergister.”
Mest optimaal gebruikt dankzij mestvergister
Van den Oudenrijn heeft op zijn eigen bedrijf 9.000 ton drijfmest, maar dat is niet genoeg om de vergister draaiende te houden. “Daarom voeren we ook mest aan van andere bedrijven. We zijn nu bezig met gesprekken hierover. We willen graag een deel kippenmest gaan verwerken. Dat is gunstig voor de vergisting en voor de stikstofstripper. Hiermee kunnen we een groene meststof maken, die als vervanger dient voor de huidige kunstmest.”
De mest van Van den Oudenrijn wordt zo optimaal gebruikt. “We scheiden dunne en dikke fractie, we winnen methaan en strippen stikstof die gebruikt wordt voor de productie van kunstmestvervanger.”
De monovergister van Bio-Up heeft een aantal voordelen, zegt Van den Oudenrijn. “We verwerken zo veel mogelijk verse mest. Hier zit er nog 55 procent methaan in, maar als het een maand oud is, is dit veel lager. Daarnaast kunnen we ook onze eigen stromest gebruiken in de vergister.”
Wat is haalbaar?
De nulmeting moet aantonen wat haalbaar is, zegt hij. “We willen laten zien dat je met een minimale stikstofuitstoot toch melk kunt produceren. Deze stikstofreductie is de doelstelling voor onze eigen bedrijfsvoering. Maar wat er mogelijk is, zal voor elk bedrijf anders zijn en is onder meer afhankelijk van je locatie, de grondsoort en het rantsoen van de koeien.”
Subsidies voor bouw mestvergister
Om een en ander te realiseren heeft Van de Oudenrijn gebruikgemaakt van de Hernieuwbare Energietransitie (HER+)-subsidieregeling, die door Rijksdienst voor Ondernemend Nederland wordt uitgevoerd. Innovatieve projecten, zoals deze mestvergister, kunnen deze subsidie aanvragen als aangetoond wordt dat die de CO2-uitstoot verminderen door de inzet van hernieuwbare (duurzame) energie, zoals biomassa. Zie hier voor meer info: www.rvo.nl/subsidies-financiering/her.
Mestvergister op steeds kleinere schaal mogelijk
Milieuonvriendelijke uitstoot voorkomen én duurzaam groen gas maken? Dat kan met een monomestvergister.
René Cornelissen van CCS Energieadvies ontwikkelde een kleinschalige monovergister, waardoor mest in principe het erf van de agrariër niet hoeft te verlaten. “De mest wordt lokaal vergist en lokaal ingevoerd op het gasnet. Omdat we werken volgens het Amine-procedé zijn er nauwelijks methaanverliezen, waardoor het een heel milieuvriendelijke installatie is. Die bovendien kleinschalig op de boerderij kan worden toegepast.”
Tekst en beeld: Joop van Vlerken
