Het Fries-Hollands vee was tot halverwege de vorige eeuw hèt melkvee in Nederland. De goede eigenschappen van dit ras bieden volop kansen bij de verduurzaming van de landbouw. Stichting Zeldzame Huisdierrassen zet daarom samen met de vereniging van het Fries-Hollands vee deze unieke koe op het podium als ‘Ras van het Jaar 2020’.
Populair melkrijk rundveeras
Toen rond 1750 in zeer korte tijd meer dan 100.000 koeien stierven vanwege de veepest, zijn er dieren vanuit Jutland en Duitsland naar Nederland gebracht. Na een aantal generaties van gerichte selectie was deze nieuw opgezette populatie zwartbonte koeien uitgegroeid tot een zeer populair melkrijk rundveeras, het Fries-Hollands. Het Fries-Hollands vee is ontstaan doordat Friese en Noord-Hollandse boeren hun Nederlandse koeien gestructureerd gingen selecteren op melkproductie.
Rond 1900 is de Nederlandse koe vanwege zijn hoge melkproductie zeer populair in het buitenland. Vooral vanuit Noord-Amerika is er grote vraag naar uitsluitend zwartbont vee. In 1904 besloot het Nederlands Rundvee Stamboek (NRS) uitsluitend nog zwartbont vee te registreren om Nederlandse runderen voor de buitenlandse veehandel een duidelijk herkenbaar raskenmerk te geven. Bij het Fries Rundvee Stamboek (FRS) mochten de 3% van de ingeschreven roodbonte dieren blijven.
De Holstein-Friesian zoals wij die nu kennen stamt af van Fries-Hollandse dieren die aan het eind van de negentiende eeuw naar Noord-Amerika zijn geëxporteerd. Tot halverwege de vorige eeuw bestond de Nederlandse veestapel voor 70% uit Fries Hollands vee. Nu behoort slechts één procent tot de oorspronkelijke rundveerassen. De Holstein-Friesians hebben ruim 1 miljoen raszuivere vrouwelijke fokdieren, van het Fries-Hollands vee waren 2.113 vrouwelijke fokdieren in het stamboek ingeschreven (Rassenlijst CGN, 2019). Het Holstein Friesian ras is een mondiaal dominant ras geworden door een succesvolle selectie op melkproductie.
Duurzame dubbeldoelkoe
Nu dankt het Fries-Hollands vee haar voortbestaan voor een belangrijk deel aan een groep fervente fokkers die altijd hebben geloofd in de voordelen van het ras. Het Fries-Hollandse vee is een dubbeldoel ras met nadruk op de melkproductie. Het zijn krachtige runderen die efficiënt met hun voeding omgaan, met sterke benen en klauwen, een passende bespiering, en een solide uier met goed gevormde en goed geplaatste spenen. De Fries-Hollandse koe heeft een compacte uitstraling, met een kruishoogte van ongeveer 138-142 cm. De gemiddelde melkproductie is 7.000 kg per jaar (variërend van 5.500 kg op rantsoenen zonder krachtvoer tot meer dan 9.000 kg op intensieve rantsoenen). Gras voert in de meeste rantsoenen de boventoon. De minder hoge productie van melk per dier wordt gecompenseerd door de hogere gehalten, de prima vruchtbaarheid en een betere vleesproductie. Haar specifieke geschiktheid voor weidegang maakt haar populair in landen zoals Ierland, Engeland en Nieuw-Zeeland.
Ras van het jaar
Er zijn ruim 90 zeldzame Nederlandse landbouwhuisdierrassen die onder de zorg van de SZH vallen. Elk jaar kiest de SZH één van deze rassen uit als Ras van het Jaar om deze dieren en houders in de schijnwerpers te zetten. Daarnaast wordt er in samenwerking met de rasorganisatie gekeken naar het organiseren van activiteiten, wensen en mogelijkheden voor het doen van onderzoek en kansen voor de promotie van het ras.
Bron: Groen Kennisnet
