De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) controleert momenteel op fosfaatrechten. Deze eerste controles maken duidelijk dat het een zeer serieuze aangelegenheid is waar je niet te lichtzinnig over moet denken. Zorg dus dat je goed voorbereid bent.
Controle op fosfaatrechten
Sinds 2018 heeft de melkveehouderij te maken met fosfaatrechten. Vrij lang zijn er geen signalen geweest dat de NVWA melkveehouders controleert op de fosfaatproductie in combinatie met het aantal fosfaatrechten. Maar die tijd is nu voorbij. De eerste controles zijn geweest en hierbij is duidelijk geworden dat deze controles de nodige impact hebben op de betreffende ondernemers.
Het fosfaatrechtenstelsel valt in tegenstelling tot de rest van de mestwetgeving namelijk onder het strafrecht (Wet economische delicten). De toon van een controle is dus anders dan bij andere controles; als melkveehouder kun je als ‘verdachte’ worden aangesproken.
Wie krijgt controle?
Je zou verwachten dat de controles risicogericht plaatsvinden. Toch blijkt uit de controles tot nu toe (nog) geen duidelijke controlecriteria. Dit betekent dus dat in principe alle bedrijven in aanmerking kunnen komen voor een controle.
Krijg jij een controle? Dan betekent dit niet direct dat je een probleem hebt. Wel moet je zeer gedegen kunnen onderbouwen dat je aan alle regels voldoet.
Waar krijg je controle op?
De fosfaatproductie van jouw melkvee mag niet groter zijn dan het aantal fosfaatrechten van je bedrijf. De NVWA controleert daarom de fosfaatproductie aan de hand van het aantal dieren en de totale melkproductie. Over de dieraantallen valt weinig te discussiëren, omdat het I&R daar de basis van is. Enkel wanneer je ook rundvee op je bedrijf hebt waarvoor geen fosfaatrechten nodig zijn, moet je een aanvullende onderbouwing hebben.
Het discussiepunt zit echter bij de melkproductie. Je moet namelijk rekenen met de geproduceerde hoeveelheid melk en niet enkel met de geleverde melk. Daarbij moet de geleverde melk gecorrigeerd worden naar het moment van leveren.
Oftewel: wordt de melktank bijvoorbeeld op 1 januari geleegd? Dan moet je het deel van de melk dat in het voorgaande jaar is geproduceerd ook toerekenen aan het voorgaande jaar. Naast de geleverde melk moet je ook heel nauwkeurig kunnen aantonen hoeveel melk wel geproduceerd maar niet geleverd is. Denk hierbij aan:
- melk voor de kalveren
- melk voor eigen verwerking of verkoop aan particulieren
- separatiemelk
De NVWA vraagt vrij diep door en verlangt een zeer uitgebreide onderbouwing. Bij separatiemelk kan het bijvoorbeeld nodig zijn om deze hoeveelheid te onderbouwen met medicijngebruik en de bijbehorende wachttijd.
Wat te doen bij een controle?
De NVWA kondigt doorgaans de controle aan. Je hebt dus de gelegenheid om je voor te bereiden. Vraag bij het maken van de afspraak welke informatie de NVWA van je nodig heeft voor het onderzoek en welke informatie ze graag willen inzien. Vraag ook of ze de vragen op papier willen zetten, wat de reden van de controle is, of je beschouwd wordt als verdachte en tenslotte welke informatie de NVWA hier aan ten grondslag heeft liggen.
Je bent verplicht om aan de controle mee te werken en de NVWA heeft ook het recht om relevante documenten in te zien. Maar let er wel op dat alles wat je zegt of laat zien ook tegen je gebruikt kan worden in het onderzoek. Reageer dus kort en bondig op de gestelde vragen en ga niet meteen zelf allerlei zaken benoemen of verklaren. Soms heb je de gevraagde informatie niet beschikbaar, weet je dingen simpelweg niet of wil je eerst met je adviseur overleggen. Geef dit duidelijk aan en vraag of de betreffende informatie mag nasturen. In de meeste gevallen gaat de NVWA hiermee akkoord.
Tips ter voorbereiding
Weet verder dat je niet altijd (direct) tot antwoorden verplicht bent. Sowieso ben je wel verplicht om inlichtingen te verschaffen. Wanneer de NVWA vermoedt dat er sprake is van een strafbaar feit, kun je een beroep doen op je zwijgrecht. Er is dan namelijk sprake van een verhoor en in dat geval is de NVWA ook gehouden je te wijzen op je zwijgrecht.
Vraag dus ook altijd of je verplicht bent om antwoord te geven op de gestelde vragen. Als de NVWA je verklaring op papier zet, onderteken deze dan niet direct. Neem in plaats daarvan rustig de tijd en vraag of je de papieren laten kunt nazenden. Laat de tekst ook aanpassen als deze niet overeenkomt met wat je hebt gezegd.
Bron: Countus
