Rauch AXIS H EMC: preciezer strooien dankzij magnetisme

Dit jaar is het 20 jaar geleden dat Rauch de kenmerkende EMC-techniek introduceerde op z’n kunstmeststrooiers: torsiemeting op de aandrijfassen om de gestrooide hoeveelheid te monitoren en bij te sturen. Zo functioneert dat.

Sinds een jaar of 25 worden kunstmeststrooiers uitgerust met weegcellen om die vervelende afdraaiproeven niet meer uit te hoeven voeren. De Duitse fabrikant Rauch, specialist als het gaat om het toedienen van korrelkunstmest, koos 20 jaar geleden een andere weg door de hoeveelheid kunstmest, de doorstroming, af te leiden van de weerstand die de strooischijven bij het strooien ervan ondervinden. Die techniek, EMC ofwel Elektronische Massastroom Controle, is er in drie verschillende uitvoeringen en sinds 2017 wordt gebruikt gemaakt van magnetostrictie-sensoren die ook toegepast worden op onder meer E-bikes.

Afkortingen verklaard

Rauch strooit met afkortingen en dat maakt het er niet altijd even eenvoudig op als je niet bekend bent met het aanbod van de fabrikant. De huidige serie schijvenstrooiers voor de professionele gebruikers heet AXIS. Dat is zo sinds in 2007 de eerste generatie ervan op de markt kwam, de .1-modellen. In 2017 introduceerde de fabrikant met de .2-modellen de tweede generatie van dit model. Die overgang werd gemarkeerd door tal van detailverbeteringen zoals een dubbele poedercoating op de hoeken en randen, meer roestvaststaal, speedservo’s in plaats van actuators en magnetostrictie-sensoren.

Terug naar de afkortingen. De M-modellen hebben een mechanische aftakasaandrijving van strooischijven en roerders. De H-modellen hebben hydraulisch aangedreven strooischijven en elektrische roerders die stoppen als een doseeropening sluit. Die roerders draaien niet continu maar stapsgewijs, vergelijkbaar met de secondewijzer van een analoge klok, echter met slechts 17 omw./min. De AXIS-serie bestaat uit drie basismodellen: 20.2, 30.2 en 50.2. Ze verschillen met name qua werkbreedte en laadvermogen van elkaar. Zo strooit de 20.2 maximaal 36 m breed, de 30.2 maximaal 42 m breed en de 50.2 (nog) maximaal 50 m breed. Dit betekent dat je als akkerbouwer met een veldspuit met een spuitboom van meer dan 42 m altijd aangewezen bent op de AXIS 50.2. De 20.2 is er alleen als M-uitvoering, de 30.2 en 50.2 zijn er zowel als M en als H-uitvoering. In de praktijk kiest de helft van de gebruikers tegenwoordig voor hydraulische aandrijving.

Weerstands- of torsiemetingen

In 1999 ontving Rauch op de Agritechnica vakbeurs een gouden medaille voor de nieuw ontwikkelde EMC-techniek waarop het ook patent kreeg verleend. Patent op het links en recht onafhankelijk meten van de kunstmestafgifte. De eerste variant hiervan is toegepast op hydraulisch aangedreven schijvenstrooiers, de AXERA H-EMC en daarbij staat EMC (nog altijd) voor het verschil in oliedruk tussen de pers- en retourleiding. In 2014 introduceerde de fabrikant een mechanische variant van de EMC-techniek die via drie sensoren de torsie van de aandrijfassen tot op 0,003 graden nauwkeurig meet. Rauch ontwikkelde dit samen met Walterscheid. Een sensor bepaalt constant de stand van een tandwieltje direct naast de centrale tandwielkast van de aandrijflijnen terwijl twee sensoren elk de stand van de horizontale aandrijfassen direct onder de strooischijven meten. Het verschil is de torsie van de aandrijfas en dat is een maat voor de belasting van de strooischijven. Door deze te relateren aan de doorstoomhoeveelheid in kg/min, kun je de gift in kg/ha afleiden.

De eerste mechanische EMC-techniek op een opengewerkte aandrijflijn. Een sensor bepaalt constant de stand van een tandwieltje naast de centrale tandwielkast terwijl twee sensoren de stand van de strooischijven meten

Magnetostrictie-sensoren

Op de meeste AXIS M.2-modellen zijn de torsiesensoren vervangen door magnetostrictie-sensoren die de torsie van de twee verticale aandrijfassen van de strooischijven meten door het verschil in het magnetisch veld van de aandrijfassen te bepalen. Dit is een gezamenlijke ontwikkeling van Rauch en lagerfabrikant FAG en vind je ook terug in de trapas van E-bikes. Daar meten ze de kracht die je als fietser zet om vervolgens de elektromotoren aan te zetten tot de juiste trapondersteuning. Omdat de techniek meet hoeveel kunstmest de kuip verlaat, zelfs links en rechts onafhankelijk, berekent deze na het ingeven van een kuipinhoud na het (bij)vullen ook hoeveel kunstmest er nog in de kuip zit. Wil je dat automatisch laten bepalen, dan levert Rauch de EMC ook als W, met twee weegsensoren.

Rauch stapte bij de introductie van de AXIS .2 over op deze speedservo’s. Dit moet een 2,5 keer snellere reactietijd opleveren bij het bedienen van de doseeropeningen.