De actuele cijfers tonen aan dat de situatie voor melkveehouders het afgelopen jaar niet verbeterd is. De kostprijsberekening van het Bureau voor Landbouwsociologie ( Büro für Agrarsoziologie (BAL) toont bijvoorbeeld aan dat in Nederland de kostprijs in het derde kwartaal van 2016 gemiddeld op 44,96 cent per kilogram melk lag. Daar tegenover stond een melkprijs van 26,70 cent. Daarmee worden slechts 59 procent van de productiekosten in Nederland gedekt.
Deze cijfers komen voort uit een lopende studie die in een groot aantal Europese landen wordt verricht op basis van de EU data. Volgens deze studie ziet het er voor Duitsland ongeveer even problematisch uit. Hier tonen de resultaten van het vierde kwartaal 2016 aan dat met een kostenniveau van 44,77 cent en een gemiddelde melkprijs van 30,05 cent per kilogram melk, de kosten slechts voor 67 procent gedekt worden.
Dramatische situatie roept vragen op
In een dergelijk situatie, rijzen belangrijke vragen: Hoe kan op deze manier een duurzame en wijdverspreide melkveehouderij in Europa overeind worden gehouden? En hoe kan de situatie voor de zwaarbelaste melkveebedrijven worden verbeterd?
Daarop geeft onder andere Romuald Schaber, Duitse melkveehouder en voorzitter van de Europese melkveehoudersorganisatie EMB (European Milk Board) antwoord: „We moeten ons het volgende realiseren. De melkproductie kan hier en daar inderdaad worden volgehouden, maar we laten een duurzame en wijdverbreide melkproductie achter ons. Nu al is er geen sprake meer van een sociale balans of eerlijke arbeidsomstandigheden voor melkveehouders.
Opnieuw zullen veel melkveehouders gedwongen worden te stoppen met hun bedrijf. Nu al zijn complete productieregio’s, door de melkveehouders verlaten.” De gevolgen voor het milieu en de gevolgen voor het welzijn van dieren zijn bij deze mate van onderdekking van de kosten negatief en blijven verslechteren. De zuivelproducten zelf worden meer geïndustrialiseerd en staan verder af van een natuurlijke bereidingswijze.
Hoe kan de situatie worden verbeterd?
Sieta van Keimpema, vicevoorzitter van de EMB en voorzitter van de Nederlandse melkveehoudersorganisatie Dutch Dairymen Board (DDB), ziet in de toepassing van het zogenoemde Markt Verantwoordelijkheidsprogramma (MVP) een goede mogelijkheid om de situatie te verbeteren. „De prijzen op de melkmarkt zijn zo laag omdat er geen adequate crisisinstrumenten voorhanden zijn. Met het MVP kan men productieoverschotten vermijden en crises voorkomen.” De melkmarkt wordt daarbij continue in de gaten gehouden en als een crisis zich lijkt te ontwikkelen wordt de markt door de mogelijkheid om vrijwillig minder te melken, ontlast en in balans gehouden.
Is het MVP daarmee een alternatief voor de door de EU-Task-Force genoemde voorstellen zoals termijnmarkten of een gemakkelijkere toegang tot financiële middelen? “Het MVP is zelfs een veel beter alternatief. Want de voorstellen van de Task-Force hebben één groot nadeel: Ze gaan niet in op de overproductie die de kern van het probleem is”, aldus Van Keimpema. Termijnmarkten oriënteren zich slechts op de spotmarkt. Als men hier geen goede melkprijs realiseert kan men dit ook niet op de termijnmarkten compenseren. Als de laagste melkprijzen sneller toegang krijgen tot kredieten, zal dit de overproductie nog verder versterken. Waardoor de melkprijs dan weer verder wordt gedrukt. “Daarmee wordt het terugbetalen van de kredieten weer lastiger – oftewel we raken in een neerwaartse spiraal”, aldus een bezorgde van Keimpema die nog aanvult met: “De productiekosten moeten totaal worden gedekt. Laten we dus nu eindelijk de goede dingen doen en het MVP voor de zuivelmarkt invoeren!"
Bron: Persbericht DDB
