Het bestuur en de ledenraad van Zuivelcoöperatie FrieslandCampina U.A. hebben de kaders voor de ontwikkeling van de coöperatie geformuleerd voor de komende jaren: de coöperatieve visie 2025 Melk met Meerwaarde.
Frans Keurentjes, voorzitter van het bestuur. “Aan de hand van de geformuleerde ambities gaan we met de leden-melkveehouders in gesprek over de gewenste ontwikkeling van de melkveehouderij en van FrieslandCampina. Individueel ondernemerschap en vakmanschap staan aan de basis van het succes van onze eigen melkveebedrijven. Marktgerichtheid vanuit het collectief belang vormt de basis van een succesvolle coöperatie en onderneming. Zoals wij zelf aan de toekomst van ons eigen melkveebedrijf werken, werken we samen aan de duurzame ontwikkeling van FrieslandCampina.”
FrieslandCampina wil meer waarde creëren voor de leden, nu en in de toekomst, door een onderscheidende en vooruitstrevende ketenaanpak die marktgericht is, inspeelt op ontwikkelingen in de samenleving en actief bijdraagt aan de realisatie van klimaat- en milieudoelen. Een zuivelcoöperatie waar de leden trots op zijn en waarvan de melk en zuivelproducten zowel regionaal als wereldwijd gewaardeerd worden.
Inspelen op snelle veranderingen
Aanleiding voor het opnieuw formuleren van de ambities van de coöperatie zijn de snelle veranderingen in de markt en in de maatschappij, en de snelle groei van de melkveehouderij in Nederland na de afschaffing van de melkquotering in 2015. Afnemers en consumenten betrekken aspecten als duurzaamheid steeds meer in hun beslissing bij het doen van aankopen. Frans Keurentjes: “Wij denken dat het samen opnieuw vaststellen van de uitgangspunten van de coöperatie richting geeft. We zien toenemende verschillen in de ontwikkeling van de bedrijven van de leden. Het individueel belang komt niet altijd overeen met het collectief belang. Met elkaar zullen we moeten vaststellen hoe we het collectieve belang het best kunnen dienen en tegelijkertijd ruimte kunnen bieden voor verscheidenheid en ondernemerschap.”
Centrale thema’s in de visie zijn ‘Waarde voor ons’, ‘Zorg voor dier en natuur’ en ‘Van waarde in en voor de samenleving’.
‘Waarde voor ons’
Onder het thema ‘Waarde voor ons’ speelt met name de discussie of de coöperatie aanbod-of marktgedreven moet zijn. Het streven is de maximale waarde uit de melk te halen voor het collectief van leden. De nadruk zal liggen op zuivelproducten die voor afnemers en consumenten onderscheidend zijn en zo meerwaarde kunnen bieden. Keurentjes: “Als bestuur vinden we dat de mogelijkheden in de markt leidend moeten zijn. In Nederland kunnen we excelleren op terreinen zoals kwaliteit en duurzaamheid. Dat doen we op basis van ons vakmanschap, kennis en ervaring.”
FrieslandCampina wil samen met de leden-melkveehouders en andere partijen onderzoeken of er nieuwe verdienmodellen te ontwikkelen zijn, bijvoorbeeld op het gebied van productie van duurzame energie. Van oudsher is de melkveehouderij een sector die al volop gebruik maakt van circulaire technieken: het op zo hoogwaardig mogelijke manier hergebruiken van grondstoffen om afvalstromen te voorkomen. Circulair denken en handelen in de zuivelketen biedt interessante perspectieven. Met sectoren buiten de melkveehouderij kunnen mogelijkheden ontstaan voor nieuwe samenwerkingsverbanden en verdienmodellen.
‘Zorg voor dier en natuur’
Het bestuur van FrieslandCampina is van mening dat het belangrijk is zelf verantwoordelijkheid te blijven nemen en zelf regie te houden over de verdere verduurzaming in de sector. Dit om te voorkomen dat derden, zoals verschillende overheden en de politiek, via regelgeving het verduurzamen van de zuivelketen gaan afdwingen, buiten de melkveehouders om. Keurentjes: “Duurzame ontwikkeling is niet langer optioneel. Verantwoorde productie met respect voor dier en natuur is een randvoorwaarde om onze melk voor afnemers en consumenten aantrekkelijk te houden en speelt een grote rol bij het behouden en verbeteren van het maatschappelijk draagvlak voor de melkveehouderij. Hierbij is het van belang om transparant inzicht te geven in de wijze waarop we produceren.”
Een aandachtspunt is onder meer het toewerken naar een meer circulaire melkproductie. Hieronder valt onder meer energieneutraliteit, het effectief terugdringen van de broeikasgasuitstoot op boerderijen (om bij te dragen aan de doelstellingen van de klimaatakkoorden van Parijs), maar ook een thema als grondgebondenheid.
‘Van waarde in en voor de samenleving’
Met het aanbieden van betrouwbare, relevante en voedzame zuivelproducten levert FrieslandCampina een bijdrage aan het voeden van mensen. Als producenten van de melk staan de melkveehouders aan de basis van de keten. Als eigenaren beheren ze grote oppervlakten grond en bepalen ze voor een groot deel het landschap. In beide rollen staan zij midden in de samenleving. Tegelijkertijd stelt die samenleving steeds meer en hogere eisen aan de wijze waarop het voedsel wordt geproduceerd. Keurentjes: “De wijze waarop we melk produceren is net zo belangrijk als wat we produceren. We streven ernaar dat de melkveehouderij en de coöperatie een gewaardeerd onderdeel zijn en blijven van de samenleving. Duurzaamheid, biodiversiteit en de omgang met dieren zijn daarbij belangrijke thema’s. Tegelijkertijd is het van belang dat organisaties en consumenten meer inzicht en begrip krijgen voor de omstandigheden waaronder boeren werken en waarom wij bepaalde keuzes maken. Verbinding is hierbij essentieel en dat vraagt om transparantie en zichtbaarheid. Daarom blijven wij ons ook inzetten voor het behoud van de koe in het Nederlandse landschap.”
Versnelling en bewustwording
FrieslandCampina speelt, onder meer met het kwaliteits- en duurzaamheidsprogramma Foqus planet en in samenwerkingsverbanden zoals de Duurzame Zuivelketen (samenwerkingsverband van LTO Nederland en de Nederlandse Zuivelorganisatie NZO) al volop in op markt- en maatschappelijke ontwikkelingen. Toch wil FrieslandCampina verder versnellen om competitief te blijven. Keurentjes: “Er liggen kansen als we ons openstellen voor vernieuwingen. Als we onze inventiviteit inzetten, onze kennis delen en meer samenwerken met andere agrariërs, leveranciers, onderzoekers, afnemers en andere belanghebbenden, ontstaan er meer mogelijkheden om onze kansen te verzilveren.”
Proces
Het bestuur en de ledenraadsleden van FrieslandCampina gaan met de leden-melkveehouders in gesprek over de nadere uitwerking van de coöperatieve visie. In de komende jaren zal die de basis vormen voor besluitvorming in de coöperatie.
