Het aantal melkveehouders dat kiest voor staloptimalisatie in plaats van nieuwbouw neemt door verschillende oorzaken toe. Waar het rendement onder druk staat, kan staloptimalisatie een mogelijkheid zijn om de resultaten, en daarmee het rendement, te verhogen. Vaak is er nog wel wat te verbeteren aan het koecomfort, de arbeidsefficiëntie of moet er iets gebeuren met de emissiebeperking in de stal. Eric Pijnappels, projectleider Bouw bij DLV Advies: “Met een kleine investering kun je al effect bereiken.”
Wat is staloptimalisatie?
Optimaliseren van de stal is meestal ook een investering in een beter rendement, vindt Eric. “Soms is een stalrenovatie nodig om bijvoorbeeld aan regels en wetten te kunnen voldoen. Maar tegelijkertijd biedt renoveren een kans om de resultaten in de stal te verbeteren. Neem bijvoorbeeld koecomfort. Als je het comfort van de koe weet te verbeteren, blijft het dier langer liggen en gaat daardoor meer melk opleveren. Naast liggen, zijn bijvoorbeeld ook licht, ventilatie en wateropname van belang voor het verhogen van de resultaten. Allemaal zaken waarop je kunt sturen bij een stalrenovatie.”
Koecomfort verbeteren
Eric zet voor zijn klanten regelmatig zijn ‘Cow Comfort Check’ in. Een tool waarmee hij kan beoordelen met welke stalaanpassingen het koecomfort verbetert. “En dat zijn lang niet altijd grote aanpassingen”, geeft hij aan. Een van de onderdelen van de check is het vastleggen van het gedrag van de koe met een timelapse-camera. Daarmee wordt liggen, lopen, vreten en melken gedurende een bepaalde tijd geregistreerd. Hoe benutten de dieren de ruimte? Hoe is de bezetting van het voerhek? Wanneer rust de koe?
Metingen met camera’s, duimstok en thermometer
Door de beelden achteraf te analyseren, komen ook de verborgen gebreken aan het licht die zorgen voor minder comfort. “Ik zet niet alleen de timelapse-camera in om te zien waar verbeterpunten zitten, maar ga ook zelf de stal in om praktische metingen uit te voeren met de duimstok en thermometer. Soms is het voldoende om de afmetingen van de ligbox of de loopruimte aan te passen voor meer comfort. Of de temperatuur in het ligbed of de voergoot is te hoog of net te laag waardoor het gedrag van de koe suboptimaal is. Deze, en andere elementen, zijn objectief te meten in de stal.” Als tip geeft Eric de melkveehouder: “Meet af en toe eens de lichtsterkte en -verdeling in de stal en controleer de instellingen van het dagritme-regime. Wellicht is daar eenvoudig nog verbetering in mogelijk.”
Invloed staloptimalisatie op stalklimaat en hittestress
Dat het stalklimaat van invloed is op het koecomfort ligt voor de hand. Met een optimale ventilatie kunnen de ligbedden goed drogen. Vochtige stallen bieden gunstige omstandigheden voor verwekkers van mastitis en andere ziektekiemen.
Maar denk ook aan hittestress. Periodes van langdurige hitte komen de laatste jaren steeds vaker voor. Daarmee wordt de noodzaak om maatregelen tegen hittestress in de stal te nemen ook steeds groter. De stal blijft immers de plaats waar vooral melkvee de meeste tijd doorbrengt. Via realtime metingen zijn belangrijke kenmerken van het stalklimaat in kaart te brengen. Eric: “We hebben directe lijntjes met de collega’s die met de Slimme Stal bezig zijn. Met de apparatuur van Slimme Stal krijg je onder meer gegevens boven tafel zoals CO2- en ammoniak-concentratie en klimaatwisselingen door weersomstandigheden of door de instellingen van de klimaatcomputer. Slimme Stal wordt nu nog vooral gebruikt voor varkensstallen, maar is ook goed toepasbaar in melkveestallen en vooral kalverenstallen.”
Wateropname
Selectief vreten of water van onvoldoende kwaliteit kan zorgen voor stress bij de koe. Gisten en bacteriën in het voer tasten de gezondheid van de koe aan. Om de melkproductie op niveau te houden moet iedere koe haar deel van een kwalitatief rantsoen kunnen halen bij het voerhek en de waterbak. Ruime looppaden en voldoende vreetplaatsen voorkomen overbezetting aan het voerhek en daarmee worden al flink wat stressmomenten voor de koe weggenomen. Ook meer doorgangen richting het voerhek kunnen zorgen voor een betere toegankelijkheid tot het voer.
Bron: DLV Advies
