Het pittige Friese gras vraagt om kwaliteitsvolle machines

In het zuidwesten van Friesland ligt het kleine dorpje Rien met zijn honderd inwoners. Eén ervan is de 32-jarige Sabe Miedema, die in 2012 als zelfstandige begon. Middenin de coronatijd zitten wij in de kantine aan tafel netjes op anderhalve meter afstand. Onder het genot van een bekertje koffie kijken we neer op het machinepark wat mooi onder dak staat in één van de opslagloodsen. Wat opvalt is dat alles er ‘spic en span’ bijstaat. “Dat moet ook want het seizoen is net begonnen en we zijn al druk bezig met sleepslangbemesting. Ik wil middenin het seizoen zo weinig mogelijk storingen”, vertelt de enthousiaste ondernemer.

“De interesse om in de toekomst te gaan werken met trekkers op een boerderij begon al als klein jochie. Van mijn vader kreeg ik een traptrekker van Valtra. Hiermee startte mijn liefde voor het Finse trekkermerk. Wanneer een merk mij bevalt en ik weinig storingen ondervind, blijf ik merktrouw. In 2012 startte ik als zzp’er met de trekker en een maaimachine. Al snel deed ik allerlei klusjes en verhuurde ik mijzelf aan een loonbedrijf. Bij deze onderneming zat ik voornamelijk op de shovel en was ook bezig met sleepslangbemesting. Ik kreeg het steeds drukker en met loon bedrijf Rispens spraken wij wel eens over een overname. In 2018 werden de gesprekken serieuzer wat resulteerde in de overname van het loonbedrijf inclusief het machinepark en personeel. Dat was wel een enorme verandering kan ik je zeggen. Van alleen werken naar eindverantwoordelijke voor vier vaste personeelsleden, drie losse krachten en af en toe een zzp’er”, vertelt Miedema.

Open en wijds landschap

De provincie Friesland kenmerkt zich door zijn open en weidse landschap met in totaal ongeveer 201.613 hectare grasland. Loonbedrijf MiedemaRispens is negentig procent actief voor melkveehouders en tien procent overige klanten. “Voor de weideboeren rijden wij de mest uit, reinigen de sloten, vrezen greppels en onderhouden de vele landhekken. In het gras doen wij veel werk. Het is dus eigenlijk zeer variërend”, vertelt Miedema, “Ik heb niet de indruk dat er in deze regio veel melkveehouders zullen stoppen met hun bedrijf. Waar de regering mee bezig is, is om de agrarische sector systematisch uit te dunnen en daar gebruiken ze ook de stikstofcijfers voor. Nu zitten wij met zijn allen in de coronacrisis en ligt onder andere het vlieg, auto en treinverkeer praktisch stil en de lucht is schoon. Dat zegt toch genoeg? Tijdens de boerenactie op 1 oktober 2019 ben ik ook met de trekker naar Den Haag geweest en stond ik samen met collegaboeren op het Malieveld te demonstreren.”

Sleepslangbemesting steeds meer in de zomer

Eén van de belangrijkste machines voor het Friese loonbedrijf is de sleepslangbemester. “De grondsoort in deze regio is voornamelijk zware klei. Omdat wij bodemverdichting willen voorkomen, is het belangrijk dat we met niet al te zware machines het land op gaan. De winter was lang, grijs en erg nat. Nu kunnen we met de sleepslangbemester wel het veld op. Met een zware mesttank was dit onmogelijk geweest. Het bemesten met de sleepslang gebeurt met drie man personeel. Eentje staat met de trekker en Veenhuis tank voor de mestput, de ander rijdt met de Tjalma sleepslangbemester en de derde let op de Schouten haspels waar de slang op zit met een lengte van in totaal 2500 meter. In de beginfase pasten wij alleen sleepslangbemesting toe voor de eerste grassnede. Tegenwoordig passen wij dat ook steeds meer toe in de zomermaanden. Wij verdunnen de mest met water wat goed opgenomen wordt door de wortels. Dit resulteert in een hogere grasopbrengst, schoner gras en de melkveehouder heeft geen last van bodemverdichting.”

Pittige Friese gras

Na de bemesting start loonbedrijf MiedemaRispens het maaiseizoen met de Pöttinger Triplemaaier. “Daar werk ik al sinds het begin mee”, vertelt de jonge ondernemer die grasmaaien één van de leukste klussen van het jaar vindt. “Deze bevalt zo goed dat er dit jaar een nieuwe komt. In 2019 investeerde ik in twee stuks Pöttinger Jumbo 6610opraapwagens voor het inkuilen. Een grote Doosanshovel drukt het gras in combinatie met een ‘walking’ aandrukrol aan op de kuil. Met het merk Pöttinger heb ik al jaren ervaring. Voor mij is het doorslaggevend dat ik bij problemen terug kan vallen op betrouwbare en servicegerichte bedrijven, zoals importeur Duport en dealerbedrijf Mechan Noord in Ee. Gras uit Friesland is pittig spul en machines worden hier vaak getest. Wanneer ronde balenpersen hier in Friesland goed kunnen draaien dan kunnen ze dat ook in de rest van de wereld. Op de veengrond is het gras lichter dan bij ons op de klei. Er staat een dik pak gras op wat door de messen moet. Dat vraagt veel van een machine en je ziet het dieselverbruik direct oplopen. Het dikke pak gras in Friesland heeft mede te maken met de grondsoort, vocht en
bemesting denk ik.”

Goed werk leveren

“Hier in Friesland zijn we van; bij goed werk leveren, mag je terug komen. De Friese weideboeren houden niet van half werk. Kwaliteit leveren, waar betaald voor worden moeten, verdient zich ook terug. Voor mij was dat ook één van de redenen om bij LMB Gerlsma in 2014 een Kuhn FBP 3135 perswikkelcombinatie te kopen. In 2018 heb ik de Kuhn perswikkel combinatie met foliebinding uitgebreid in het Friese grasland aan de tand gevoeld. Die draaide goed. De folierol, die achter wordt gebruikt, kan er ook aan de voorzijde in. Dat is positief. Verder ben ik ook een voorstander van het 3D wikkelen. Waarom? Omdat de baal strak en luchtdicht ingepakt wordt. Met het 3D wikkelen heb je veel minder kans op ‘rotterij’. De kans hierop was er met netbinding veel meer.

De strakke balen zijn ook handig wanneer je ze wilt opruimen. Wanneer er eentje verkeerd ligt, kun je die met de balenklem eenvoudig omgooien, zonder dat deze lek gaan. Daarnaast kun je de perswikkelcombinatie met folie binding bedienen door één werknemer. Het komend seizoen ga ik met drie ronde balen persen het veld in met maar drie personeelsleden. Voorgaande jaren was ik met zes personeelsleden onderweg. Dat scheelt natuurlijk nogal in loonkosten. Ik ben tevreden met de aanschaf van twee nieuwe nieuwe Kuhn perswikkelcombinaties met foliebinding in de winter. Die zet is in het nieuwe seizoen in. De capaciteit is afhankelijk van de perceelsgrootte, transport en dergelijke. Bij een zware eerste snede doe je al gauw gemiddeld drie tot vier hectares per uur. Een latere snede is vaak minder zwaar en gaat sneller.”