Het nieuwe jaar start voor de meeste veehouderijsectoren sterk. Zo komt het maandsaldo voor alle sectoren in januari 2023 fors hoger uit dan in dezelfde maand vorig jaar. Dit is hoofdzakelijk het gevolg van opbrengstenstijging dankzij sterke prijsstijging voor scharreleieren, biggen, vleeskuikens, vleesvarkens en melk, ten opzichte van een jaar eerder. Het saldo voor de melkveehouderij is ook flink gestegen. De sector heeft in januari 2023 echter ook nog steeds te maken met fors hogere voerkosten.
Saldo melkveehouderij in januari 2023
Het saldo van het gestandaardiseerde melkveebedrijf komt in januari 2023 uit op 33.380 euro. Dit saldo ligt 41 procent hoger dan dezelfde maand van het voorgaande jaar en 71 procent boven het langjarig gemiddelde voor deze maand. De stijging van het saldo heeft zich volledig in 2022 voortgedaan.
In januari 2023 zijn het saldo en de melkprijs weer wat teruggelopen. De Nederlandse zuivelnoteringen daalden met 20 tot ruim 30 procent in vergelijking met januari vorig jaar. Hiermee lopen de ontwikkelingen van de fabrieksprijs en de zuivelnoteringen in de tweede helft van 2022 uiteen. De uitgangspunten zijn begin dit jaar geactualiseerd. Het gestandaardiseerde bedrijf is een bedrijf van 110 melkkoeien met een gemiddelde melkproductie van 8.850 liter per koe.
Kosten niet eerder zo hoog
In de loop van 2022 nam de melkprijs toe van 44 euro per 100 kg naar 63 euro (54 procent boven het tienjaarsgemiddelde). Tegenover deze hoge melkprijs staat dat de toegerekende kosten nog nooit zo hoog zijn geweest. Deze liggen over 2022 40 procent boven het tienjaarsgemiddelde en zijn bijna verdrievoudigd in vergelijking met 2001.
Omdat de stijging van de toegerekende kosten lager was dan die van de melkprijs nam het saldo toe. In januari 2023 ligt het saldo 71 procent boven het niveau van het tienjaarsgemiddelde van deze maand en 41 procent boven het niveau van januari 2022. De veeprijzen zaten tot en met mei 2022 in de lift, waarna een daling werd ingezet. Dit werd gevolgd door een bescheiden opleving in januari 2023. De kalverprijzen liggen 38 procent boven het langjarig gemiddelde, de prijzen van de slachtkoeien 60 procent. De prijzen van kalveren en slachtkoeien liggen in januari boven het niveau van dezelfde maand in 2022.
De krachtvoerprijs steeg in 2022 fors, maar zette in de loop van de zomer een lichte daling in. In januari 2023 ligt de krachtvoerprijs 25 procent hoger in vergelijking met januari 2022. De prijs van mais ligt ruim 30 procent hoger dan een jaar geleden en van hooi ruim 10 procent hoger.
Het voortschrijdend jaarsaldo nam vanaf april 2021 toe doordat de stijging van de melkprijs de hogere kosten van voer en meststoffen ruimschoots compenseerde. Ook hogere veeprijzen droegen hieraan bij. In januari 2023 ligt het voortschrijdend gemiddelde 52 procent boven het langjarig gemiddelde.
Zuivelnoteringen
De Nederlandse zuivelnoteringen stegen tot half september 2022 en zetten daarna een daling in. Ze liggen begin februari 2023 onder het niveau van januari 2022 variërend van rond de 30 procent voor magere melkpoeder tot ruim 20 procent voor volle melkpoeder. Alleen al in 2023 was de daling rond de 10 procent.
Omdat meer dan de helft van de Nederlandse melk tot kaas wordt verwerkt, is de prijsontwikkeling hiervan belangrijk. De EU kaasprijs steeg in 2022 tot en met begin november met ongeveer 45 procent. Daarna zette de daling in. De totale daling na deze piek in november bedroeg 10 procent. De daling vond voornamelijk in 2023 plaats.
Melkaanvoer
De Europese melkproductie was tot en met november 2022 vrijwel gelijk aan het jaar daarvoor. Binnen Europa neemt in Polen en België de melkproductie nog toe. In enkele andere belangrijke zuivelproducerende landen buiten Europa nam de melkproductie over 2022 nog meer af: Australië (-6,8 procent), Nieuw-Zeeland (-4,3 procent) met als belangrijkste redenen de slechte weersomstandigheden. In Argentinië en de VS bleef de productie vrijwel onveranderd.
Welke uitdagingen hebben in 2023 invloed op het saldo melkveehouderij?
In 2022 is de melkaanvoer in Nederland 1 procent hoger uitkomen. De verwachting is dat deze in 2023 voor Europa met 0,6 procent gaat toenemen. Hoe dit voor Nederland gaat uitpakken is nog ongewis. De uitstoot van de stikstof moet worden aangepakt en de snelheid waarmee dit gebeurt bepaalt mede de ontwikkeling van de melkaanvoer de komende maanden. Ook de afbouw van de derogatie en de nieuwe regels over de aanleg van bufferstroken zijn hierop van invloed.
Global Dairy Trade
De Global Dairy Trade index vertoont een parallel met de zuivelnoteringen en nam in het eerste kwartaal van 2022 toe, daalde tot half augustus. Daarna was de index aan lichte schommeling onderhevig maar de tendens is dalende. De laatste notering begin februari vertoonde een lichte stijging. Gemiddeld is de index vanaf begin 2022 met ruim 20 procent gedaald.
Bron: Agrimatie
