Het project ReFarM richt zich op het duurzaam en efficiënt verwerken én verwaarding van dierlijke mest binnen de agrarische sector. De naam ReFarM staat voor “Rethinking Farming and Manure Management.” Dit weerspiegelt de kern van het project: het terugwinnen van waardevolle nutriënten uit mest en het hergebruiken ervan in de landbouw.
Dit samenwerkingsproject tussen Nederlandse en Duitse partijen biedt innovatieve technologische oplossingen om mest om te zetten in hoogwaardige producten. Denk aan alternatieve meststoffen, bodemverbeteraars en biogas.
Waarom ReFarM?
De landbouwsector staat voor grote uitdagingen als het gaat om mestverwerking. Het aflopen van de derogatie in Nederland in 2026 betekent dat boeren minder stikstof uit dierlijke mest op hun land mogen uitrijden. Daardoor krijgen ze te maken met hogere verwerkingskosten. Tegelijkertijd groeit de vraag naar hernieuwbare energie, zoals biomethaan, en duurzamere meststoffen. ReFarM biedt hiervoor innovatieve oplossingen door mest efficiënter te verwerken, emissies te verlagen en meststoffen lokaal her te gebruiken. Daarnaast komen de nutriëntenverhoudingen in dierlijke mest niet altijd overeen met de behoeften van gewassen, wat het directe gebruik ervan op het land beperkt. Verder zijn de vorm en beschikbaarheid van voedingsstoffen in mest variabel, waardoor efficiënte benutting een uitdaging vormt. ReFarM is opgezet om deze problemen op te lossen door nutriënten in mest te scheiden en te standaardiseren. Zo kunnen ze beter afgestemd worden op de gewasbehoeften.
Efficiëntie van mestgebruik
Tijdens het project ligt de focus op het verbeteren van de efficiëntie van mestgebruik en het verminderen van de milieu-impact van mestverwerkingen. ReFarM wil boeren ondersteunen door innovatieve technieken te ontwikkelen die mest efficiënt en duurzaam verwerken tot nuttige producten. Het project richt zich op:
- Nutriëntenterugwinning en hergebruik
Mest wordt verwerkt zodat fosfor (P), stikstof (N) en kalium (K) afzonderlijk kunnen worden hergebruikt op basis van de specifieke gewasbehoeften. - Verbetering van biogasproductie
Door innovatieve technologieën wordt de biogasproductie uit mest 50% efficiënter dan bij conventionele vergistingsmethoden. - Versterking van de bodemkwaliteit
De verwerking van grotere organische deeltjes tot hoogwaardige organische stof (SOM) draagt bij aan een betere bodemstructuur, verhoogd waterbergend vermogen en verbeterde nutriëntenbeschikbaarheid. - Duurzamer mestbeheer
Emissies uit mestverwerking worden omgezet in nuttige producten, waardoor het gebruik van externe meststoffen afneemt en lokale nutriëntenhandel wordt gestimuleerd.
Innovatieve technologieën
ReFarM past diverse methoden toe om mest optimaal te benutten. Ze winnen nutriënten zoals fosfor, stikstof en kalium selectief terug en zetten deze opnieuw in in de landbouw. Anaerobe vergisting wordt gecombineerd met fosforscheiding, waarbij fosfor wordt teruggewonnen via een biologisch geïnduceerd kristallisatieproces. ReFarM maakt de biogasproductie efficiënter door een groter deel van het organisch materiaal om te zetten in hernieuwbare energie. Daarnaast ontwikkelen ze alternatieve meststoffen en bodemverbeteraars en ze testen deze op zowel laboratoriumschaal als op praktijkbedrijven. De effectiviteit en veiligheid van deze producten vergelijkt ReFarM met conventionele meststoffen. Bovendien doen ze onderzoek naar nieuwe verdienmodellen voor boeren, zodat circulaire mestverwerking niet alleen ecologisch, maar ook economisch aantrekkelijk is.
Van mest naar bruin goud
DLV Advies werkt aan het toekomstperspectief en het behoud van een duurzame agrarische sector in Nederland. “Met dit project kunnen we bijdragen aan deze missie,” zegt Marieke Louwes, commercieel directeur van DLV Advies. “In dit project wordt zowel gekeken naar betere toepassingen op het land, als naar verdienmodellen, als naar de haalbaarheid en schaalbaarheid van de nieuwe producten. Zo kunnen we met een integrale aanpak van mest weer “bruin goud” maken, wat het is in plaats van een kostenpost.”
Samenwerking over de grens
ReFarM is een samenwerking tussen Nederlandse en Duitse bedrijven en kennisinstellingen. Door expertise te bundelen, wordt mestverwerking efficiënter en duurzamer. De projectpartners zijn: Wetsus, Oosterhof Holman, Humus-Guru, Agricycling, 3N, Maatschap Broekroelofs, Universität Duisburg Essen, Hochschule Osnabruck, BES GmbH en DLV Advies.
Dankzij deze samenwerking worden de nieuwste wetenschappelijke inzichten en technologische innovaties vertaald naar praktische toepassingen voor boeren in Nederland en Duitsland. Dit bevordert de kennisuitwisseling tussen beide landen en draagt bij aan een toekomstbestendige landbouwsector.
Over Project ReFarM
Het project ReFarM wordt uitgevoerd in het kader van het Interreg VI-programma Deutschland-Nederland. Het project wordt medegefinancierd door de Europese Unie, het MWIKE NRW en de provincies Groningen, Friesland en Overijssel.
Bron: DLV Advies
