In een groeiend aantal provincies kunnen agrarisch ondernemers gebruikmaken van BoerenPerspectief. Dit initiatief helpt ondernemers bij het verkennen van de toekomst. Coaching via BoerenPerspectief is per provincie geregeld. Eén van de provincies die aan dit project meedoet, is Friesland. Stichting BoerenNatuur Fryslân is penvoerder, met daaraan verbonden de zeven Friese agrarische collectieven. Martine Hijlkema is projectleider en coördinator. BoerenPerspectief is volgens haar een schot in de roos. “De reacties zijn hartverwarmend.”
Vanuit BoerenPerspectief kunnen boeren de begeleiding van een coach krijgen. Met de coach kijken ze waar ze (met het bedrijf) staan, waar ze naartoe willen en welke mogelijkheden daarvoor zijn. Is er bijvoorbeeld sprake van opvolging, verplaatsing of wellicht bedrijfsbeëindiging? “Je kunt het vergelijken met het vroegere SEB van DLV. Een stukje sociaal-economische begeleiding. Het gaat met name om de warme kant, de gesprekken met elkaar. Het is niet een kwestie van helpen met het maken van een bedrijfsplan of een begroting”, vertelt Hijlkema.
Landelijk initiatief, maar provinciaal geregeld
BoerenPerspectief is een landelijk initiatief vanuit verschillende boerenorganisaties en wordt financieel ondersteund door het ministerie van LVVN. De uitvoering wordt echter per provincie geregeld. Inmiddels is de uitvoering van BoerenPerspectief in de meeste provincies belegd. Friesland was met de uitvoering door BoerenNatuur Fryslân één van de eerste. “Maar BoerenPerspectief is voor alle boeren. Je hoeft niet bij BoerenNatuur Fryslân of een van de onderliggende initiatieven aangesloten te zijn en je vraag hoeft niet over natuurinclusief boeren te gaan”, aldus de projectleider en coördinator.
Het is snel gaan lopen
Het optuigen van de organisatie was in rap tempo geregeld. “Half december kwam de beschikking en konden we aan de slag. Er moest in korte tijd veel gebeuren. We moesten een website maken, coaches benaderen en een veilig administratiesysteem inregelen. Dat is gelukt: op 1 maart konden we de lucht in.”
Na alle inspanningen was het dit voorjaar afwachten wat de reacties uit de sector zouden zijn. Via de zeven agrarische collectieven in Friesland en via social media had Boerennatuur Fryslânal flink bekendheid gegeven aan het initiatief. Maar zaten de Friese boeren nu echt wel te wachten op coaching? Dat viel niet tegen. “Het is echt ongelooflijk gegaan”, aldus Hijlkema. “We gingen begin maart van start en half maart kwamen de eerste aanvragen. Vanaf toen ging het hard. In de eerste drie maanden kwamen er bijna 90 aanvragen binnen.”
Coaching geeft veel toegevoegde waarde
Het feit dat de begeleiding bestaat uit coaching is volgens de coördinator één van de succesfactoren van Boerenperspectief. “Boeren hebben al veel adviseurs op het erf, maar geen coaches. Want een coach is wat anders dan een adviseur. Een adviseur geeft gericht advies, vaak ook met een stukje eigenbelang. Onze coaches laten de ondernemer praten en nadenken en hebben nul belang. Het enige wat ze willen, is de boer helpen met het vraagstuk ‘wie ben ik, waar sta ik en waar wil ik naartoe’? Onafhankelijk en de privacy wordt gewaarborgd.”
In Friesland zijn er voor BoerenPerspectief vanaf het begin tien coaches actief. Dit zijn gecertificeerde, onafhankelijke en erkende agrarische coaches. “In het begin kwamen de aanvragen van boeren in een rap tempo binnen, een mooie bevestiging dat we met ons aanbod echt iets raken. Inmiddels merken we dat de zomerperiode aanbreekt en boeren hun aandacht elders nodig hebben. Met ons team van tien betrokken coaches kunnen we iedereen goed bedienen, en als het nodig is, staan we klaar om op te schalen.”
Waarom coaching aanvragen?
De redenen om coaching aan te vragen, verschillen. Hijlkema toont de belangrijkste redenen voor aanvragen van coaching middels BoerenPerspectief in Friesland. Op dit moment gaat het in 38 procent van de gevallen om bedrijfsovername. Zo’n 19 procent van de aanvragers wil het graag met de coach hebben over het voortzetten van het bestaande bedrijf met mogelijk een nieuw verdienmodel. Twaalf procent wil graag sparren, omdat ze niet weten hoe ze het beste verder kunnen in de toekomst. Tien procent van de aanvragers heeft vragen over hoe het beste samen te werken binnen het bedrijf. “Het zijn vaak geen eenvoudige vragen waarmee boeren bij ons komen. Meestal gaat het om familiebedrijven en dat brengt soms gevoeligheden mee. Er kunnen verschillen zitten tussen generaties. Soms wil de nieuwe generatie nieuwe elementen in het bedrijf inbouwen. Dit terwijl de oudere generatie toch meer op de gangbare tour zit. Dat kan gevoelig liggen en dan is het goed om erover te praten met een coach”, aldus Hijlkema.
Laagdrempelig aanmelden
Hijlkema stelt dat aanmelden voor coaching laagdrempelig is. “Je meldt je aan en je vraag komt terecht bij de coördinator, in dit geval bij mij. De coördinator bekijkt de vraag en als deze relevant is, wordt er een coach aan gekoppeld.” Ze vertelt dat er ook wel aanvragen zijn die niet gehonoreerd worden. “Bijvoorbeeld van mensen die een meer technische vraag hebben of op zoek zijn naar cijfermatige ondersteuning. Daar is BoerenPerspectief niet voor. De coaches zijn er voor de warme kant.”
Per deelnemer heeft de coach maximaal 50 uur beschikbaar. “Dat is veel, maar als een vraagstuk is opgelost, dan eindigt ook het coachingstraject. Als er dan uren over zijn, dan kan daar weer een nieuwe deelnemer van profiteren. Hijlkema benadrukt wel dat het traject inspanning vraagt van coach en deelnemer. “Het is kosteloos en vrijwillig, maar het is niet vrijblijvend.”
Provincies die al deelnemen aan BoerenPerspectief
- Groningen
- Friesland
- Noord Holland / Utrecht-West
- Drenthe
- Overijssel
- Brabant
- Limburg
Kijk op boerenperspectief.nl naar de mogelijkheden in uw provincie. Het project loopt in elk geval tot oktober 2026. Voor die tijd wordt bekeken of en hoe BoerenPerspectief verder gaat.
Tekst: Gerben Hofman
Beeld: BoerenPerspectief
