Van onze partner Yara

Inzicht in optimale aankoopmomenten kunstmest

Hoe ga je als akkerbouwer of veehouder om met de stijgende prijzen van onder andere brandstof, gewasbescherming en natuurlijk kunstmest? Kan het nog wel uit kunstmest toe te passen? En wat gaan de prijzen doen? Deze vragen houden veel ondernemers bezig. Een pasklaar antwoord is er niet, maar wel kunnen we inzicht geven in de marktontwikkelingen op het gebied van kunstmest. Daarnaast geven we praktische handvatten over hoe risico’s beperkt kunnen worden.

In dit artikel geven we inzicht in drie brandende vragen:

• Kan het uit stikstofkunstmest toe te passen?
• Is het verstandig te wachten op een lagere kunstmestprijs?
• En wat het beste aankoopbeleid voor kunstmest?

Besparen op kunstmest kost €74 per ha

Zelfs bij hogere prijzen blijft kunstmest een goede investering die zich terugverdient. Stel, je past op grasland 25% minder stikstofkunstmest toe. Normaal zou bijvoorbeeld op jaarbasis 11 ton drogestof geoogst worden. Door 25% minder stikstofkunstmest toe te passen wordt dit 9,9 ton. Dit geeft lagere totale eiwitopbrengst wat gecompenseerd moet worden met bijvoorbeeld soja.

In dit rekenvoorbeeld is uitgegaan van een gelijkblijvend eiwitgehalte. Door minder stikstof toe te passen, zal dit waarschijnlijk lager zijn. De kosten om het tekort aan eiwit te compenseren zullen alleen maar hoger zijn.

Met de huidige prijzen voor kunstmest en soja kost 25% minder stikstofkunstmest € 74 per hectare. Het voorbeeld staat uitgewerkt in onderstaande tabel. Waar u denkt te besparen creëert u een kostenpost.

Kunstmest ook rendabel voor akkerbouw

Ook akkerbouwers kunnen niet om het strooien van kunstmest heen. De prijzen van de eindproducten stijgen namelijk mee. Het is dus verstandig om vergelijkbaar met het grasvoorbeeld hierboven uit te rekenen wat besparen op kunstmest u zou kosten aan opbrengst en kwaliteit tegen de geldende prijs. Zeer waarschijnlijk trekt u de conclusie dat het voor uw bedrijf verstandig is om stikstofkunstmest te strooien. Hieronder een rekenvoorbeeld voor wintertarwe met een opbrengst van 8 ton per hectare.

Goed te zien is dat de netto omzet dus stijgt vanwege de hogere tarweprijzen. Het gebruik van kunstmest is dus nog steeds rendabel.

Ontwikkelingen gas- en kunstmestprijs

De gasprijs heeft een directe en grote invloed op de productiekosten van kunstmest. Het verloop van de gasprijs was de afgelopen maand was grillig op een hoog niveau. In de week van 10-16 juni is de gasprijs met 45% gestegen.

Het verloop van de gasprijs wordt momenteel voor een groot deel beïnvloed door de ontwikkelingen in het oosten van Europa. Naast het sentiment zijn er ook concrete gevolgen. Zo heeft Gazprom aangekondigd dat er 60% minder gas door de pijplijn Nord Stream I zal worden gepompt. De officiële uitleg is dat er technische problemen zijn met het compressiepompstation Portovaya.

Een andere oorzaak van de prijsstijging is een explosie in een LNG faciliteit in Texas. Freeport LNG, de eigenaar van de faciliteit, heeft aangekondigd drie weken niet te kunnen leveren. Net nu LNG belangrijk is voor Europa wegens een beperkte aanvoer van aardgas.

Er zijn dus verschillende factoren die de prijs onverwachts kunnen beïnvloeden. Daarnaast is het zo dat de prijzen van bijvoorbeeld tarwe stijgen. Dit zorgt wereldwijd voor een blijvende hoge vraag naar stikstofkunstmest.

We hebben geen glazen bol, maar met deze feiten op een rij is het de verwachting dat de prijs voor stikstofkunstmest door de onzekere markt zal blijven fluctueren. Deze verwachting die veel boeren uitspreken dat de prijs drastisch zal gaan zakken lijkt ongegrond vanwege de wereldwijd aanhoudende vraag naar stikstofkunstmest. Prijsfluctuaties op een hoog niveau dus.

Aankoopbeleid: risicospreiding is meest verstandige keus

Nu weten we dat het toepassen van stikstofkunstmest ook bij een hoger prijsniveau uit kan. Daarnaast is ook duidelijk dat de verwachting dat de prijzen niet drastisch zullen dalen, maar wel flink blijven fluctueren. Wat betekent dat voor uw inkoopbeleid voor stikstofkunstmest?

Uit verschillende gesprekken blijkt dat veel boeren wachten op een goed moment (lees: lage prijs) om kunstmest aan te kopen. Echter komt dat goede moment vaak niet op tijd; dit zou inhouden dat kunstmest vlák voor het strooien wordt ingekocht. Dat is hetzelfde moment dat de vraag het hoogst is. Uiteraard wilt u als melkveehouder of akkerbouwer kunstmest aankopen tegen de meest gunstige prijs. In het afgelopen seizoen is een enkeling dat gelukt, maar de meesten niet.

De beste manier om in te spelen op deze onzekere markt is het spreiden van risico’s. Als ondernemer weet u waar u aan toe bent. U stelt uw voorraad kunstmest, als een van de belangrijkste productiefactoren, hiermee veilig en voorkomt dat je op een onhandig moment gedwongen wordt om aan te kopen.

Vergelijkbaar is hoe aardappel- en uientelers hun product verkopen. Veel van deze ondernemers telen deels op contract en deels verkopen ze op de vrije markt. Ze kunnen een mooie klapper maken, maar verzekeren zich eerst van een basisinkomen. Ook geeft het de financiële zekerheid om te kunnen investeren in het volgende groeiseizoen.

Deze strategie kan ook worden toegepast bij de aankoop van kunstmest. Het advies is om een derde aan te kopen in de zomer, een derde in de winter en een derde vlak voor het seizoen.

Samenvattend

Investeren in stikstofkunstmest levert rendement op. De verwachting is dat de prijzen zullen fluctueren op een hoog niveau. Daarom is het van belang het inkooprisico te spreiden. Een strategie is 1/3 in de zomer, 1/3 aan het einde van het jaar en 1/3 vlak voor het seizoen.