Klauwproblemen zijn vaak groter dan we in de gaten hebben. Menig melkveehouder schrikt van het getal dat eruit komt als hij of zij het aantal dieren dat niet helemaal lekker loopt bij elkaar optelt. Dan hebben we het nog niet eens over de dieren die klauwproblemen heeft, maar waarbij we het (nog) niet in de gaten hebben. “Belangrijk is deze dieren vroegtijdig in beeld te krijgen en snel aan te pakken, voor het probleem groter wordt. En dat kan”, stelt Alfred van der Zijl van smaXtec.
Een koe met klauwproblemen is doorgaans gemakkelijk te herkennen aan de kreupele gang. Maar er zijn ook koeien die klauwproblemen hebben, maar die de melkveehouder niet kreupel ziet lopen. Dit doordat de koe niet loopt op het moment dat u in de stal bent. Of doordat de klauwaandoening er wel is, maar de koe er nog geen last van heeft. Toch is het bij deze koeien belangrijk snel in te grijpen. Elke dag dat u wacht, wordt het probleem groter en gaat het ten koste van de productie. Om in te kunnen grijpen is het belangrijk het probleem snel te signaleren.
Klauwproblemen signaleren met bolustechnologie
Een hulpmiddel bij snelle signalering bij melkkoeien is de bolustechnologie van smaXtec. Alfred van der Zijl van dit technologiebedrijf legt uit hoe dit werkt. “Rond de eerste keer afkalven wordt in de netmaag een sensor in de vorm van een bolus ingebracht. Die gaat minstens vijf jaar mee. Als de koe daarna nog op het bedrijf is, zorgen wij voor een nieuwe bolus. Door de bolus worden heel nauwkeurig data gemeten. Elke tien minuten geeft de bolus de lichaamstemperatuur op twee decimalen nauwkeurig door, alsmede de herkauwactiviteit, de wateropname en de activiteit. Zijn er afwijkingen, dan krijgt de melkveehouder een melding op de telefoon. Tochtdetectie bijvoorbeeld, gaat op deze manier een stuk nauwkeuriger. Daardoor kan er ook precies op het juiste moment worden geïnsemineerd. Ook het afkalfmoment kan precies worden voorspeld. Gemiddeld 15 uur voor afkalven is er namelijk altijd een typisch dipje in de lichaamstemperatuur.”
Gezondheid voorspellen met data
De gegevens die de bolus doorgeeft, worden opgeslagen in de cloud. De melkveehouder en adviseurs van smaXtec kunnen deze gegevens, die doorlopend in een grafiek worden verwerkt, bekijken. “Zo kun je bij een zieke koe precies zien wat eraan vooraf is gegaan. Aandoeningen als mastitis, ketose, melkziekte, lebmaag, longontsteking, scherp in, maar ook kreupelheid worden allemaal voorafgegaan door een typisch verloop van temperatuur, herkauwactiviteit, wateropname en activiteit. Hieruit kun je, in samenhang met het lactatiestadium, met grote mate van zekerheid afleiden wat er met de koe aan de hand is. Je kunt op basis van de data zelfs voorspellen dat de koe ziek wordt”, vertelt Van der Zijl.
Klauwproblemen snel aan het licht
Terug naar de klauwproblemen. “Klauwproblemen komen met behulp van smaXtec snel aan het licht. Bij een besmetting met mortellaro of een tussenklauwontsteking zie je altijd als eerst een kort koortspiekje. Als de koe hinder gaat ondervinden van de klauwaandoening, komt ze alleen de box uit om te vreten, water te drinken en gemolken te worden. Dat zo efficiënt mogelijk. We zien dan in de data dat water- en voeropname direct achter elkaar plaatsvinden. Op de momenten dat de koe loopt, zie je extra activiteit. Maar dat komt niet doordat de koe extra actief is, maar doordat ze niet lekker loopt. Ze loopt met een hogere beweging, wat door de bolus wordt geïnterpreteerd als meer activiteit. Als je deze combinatie terugziet in de data van smaXtec, dan weet je dat je bij de betreffende koe naar de klauwen moet kijken.”
In Nederland maken inmiddels zo’n vijftig melkveehouders gebruik van smaXtec. Van der Zijl verwacht dat dit aantal de komende tijd toeneemt. “Zowel voor de grotere melkveebedrijven waarbij je de koe niet altijd ziet, als de kleinere bedrijven kan het een belangrijke 24/7 managementtool zijn.”
Tekst: Gerben Hofman
