Goed nieuws uit het Verenigd Koninkrijk voor Nederlandse ondernemers. De Britse regering lijkt van plan om in het geval van een harde brexit geen importheffingen op te leggen voor 80 tot 90 procent van alle producten uit de Europese Unie. Als deze door de media verspreide berichten juist zijn, kunnen de no deal-brexit-berekeningen van veel Nederlandse bedrijven de prullenbak in. Het tekent de chaos van het brexit-proces dat deze week een cruciale fase ingaat.

Wat is er aan de hand? In de Europese Unie (EU) heffen landen geen invoerrechten op elkaars producten. De Britten stappen op 29 maart om 24.00 uur Nederlandse tijd uit de EU, zo is de bedoeling. Als dat gebeurt zonder uittredingsakkoord gelden vanaf 30 maart de spelregels van Wereldhandelsorganisatie WTO. Deze regels bepalen dat landen zonder handelsovereenkomst invoertarieven heffen op elkaars producten.

Voor sommige producten, zoals elektrische apparaten, agrarische grondstoffen en medicijnen liggen die tarieven op 0 procent. Maar in andere gevallen, zoals bij groente, fruit, vlees en auto-onderdelen, lopen de invoerrechten soms op tot wel 22 procent van de productwaarde. Sommige Nederlandse bedrijven zagen hun exportmarge bij een no deal al helemaal verdwijnen en waren genoodzaakt om hun Britse klanten alvast te waarschuwen voor forse prijsverhogingen.

Britse supermarkten en autofabrikanten hebben de afgelopen maanden de noodklok geluid: een no deal-brexit zou hen in een bedrijfscrisis storten. Volgens de media zou de Britse regering deze sectoren nu tegemoet willen komen door 80 tot 90 procent van alle WTO-handelstarieven niet over te nemen. Wanneer de goedkeuring van een uittredingsakkoord uitblijft, wordt deze maatregel naar verwachting eind deze week bekendgemaakt.

Cruciale week

Uiterlijk aankomende donderdag moet namelijk duidelijk worden of er een no deal-brexit komt of dat er alternatieven komen. Het Britse parlement heeft drie dagen uitgetrokken om tot een definitief besluit te komen. Er zijn stemrondes voor een deal, een no deal en uitstel.

Bij een deal wordt het eerder tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk onderhandelde uittredingsakkoord van kracht en verandert er voor Nederlandse bedrijven tot 2021 niets. Bij een no deal komt er na 29 maart chaos voor ondernemers, ook al doen ambtenaren in Londen en Brussel dus kennelijk hun best om met noodmaatregelen de ergste effecten weg te nemen.

Richtsnoeren

Veel Britse ministeries publiceren ‘guidances’ (zie kaderstuk hieronder) op de centrale overheidswebsite gov.uk waarin ze uitleggen welk beleid ze gaan voeren na een no deal-brexit. Deze richtsnoeren bevatten soms belangrijke Informatie voor buitenlandse ondernemers, bijvoorbeeld hoe het Verenigd Koninkrijk de controle op de aanwezigheid van schadelijke organismen op bloemen en planten uit de EU wil organiseren. Het is echter onduidelijk welke juridische status de richtsnoeren hebben. Bovendien worden de teksten voortdurend aangepast of verdwijnen ze soms, om later weer in een ander deel van de website op te duiken.

Daarnaast gaan de guidances uit van de no deal-situatie op ‘day one’ van de brexit en vertellen ze niets over eventuele vervolgstappen. Een Brits departement dat soepele brexit-regels bedenkt maar op 30 maart continentale ministeries tegenover zich vindt die strenger in de leer zijn, kan op ‘day two’ zomaar besluiten de richtsnoeren te verharden om zo een gelijk speelveld te creëren.

Op deze manier blijft het voor ondernemers erg lastig om zich goed voor te bereiden op de brexit. Het laten vallen van de WTO-tarieven is op zich goed nieuws, maar een no deal-brexit blijft een wanordelijke brexit. ‘Hoping for the best but expecting the worst’, zo luidt de zin in een bekende songtekst. Meer zit er voor het Nederlandse bedrijfsleven deze week even niet in.

Kader: guidances, wat zijn dat?

Veel Britse ministeries hebben no deal guidances (richtsnoeren) gepubliceerd over hoe te handelen in geval van een wanordelijke brexit. Hieronder staan de belangrijkste no deal guidances specifiek voor agrifood. De vindplaatsen binnen de centrale overheidswebsite gov.uk verschillen van elkaar. In de oorspronkelijke ‘inhoudsopgave’ van alle no deal guidances zijn niet al deze pagina’s te vinden.