Het vertrouwen van melkveehouders heeft zich in het tweede kwartaal van 2024 iets hersteld van het zeer lage niveau van het eerste kwartaal en bedraagt ruim 1 punt. Het ligt hiermee nog steeds ver onder het langjarig gemiddelde (10 punten).
De stemmingsindex, die in het eerste kwartaal was gedaald, heeft zich in het tweede kwartaal hersteld en ligt met bijna 18 punten boven het niveau van de tweede helft van 2023. De indicator over de verwachting voor de middellange termijn verslechterde in het eerste kwartaal, maar herstelt zich in het tweede kwartaal met bijna 10 punten (-13 punten). De ontwikkeling van beide indexen, die samen de Agro Vertrouwensindex vormen, zorgt ervoor dat ze gecombineerd bijdragen aan een herstel van ruim 8 punten.
Ondanks het lichte herstel in vertrouwen van de melkveehouders, ligt de score nog steeds onder het landelijk gemiddelde, dat in het tweede kwartaal ook is toegenomen. Alle andere bedrijfstypes scoren hoger, alhoewel dit voor de sector akkerbouw maar een fractie hoger is. Bij de onderliggende stemmingsindex scoort de akkerbouw wel lager dan de melkveehouderij.
Stemmingsindex bij melkveehouders
De stemmingsindex is na 5 kwartalen te zijn gedaald gestegen in het tweede kwartaal van 2024. De index kwam uit op bijna 18 punten en is hiermee het laagst in vergelijking met de andere sectoren behalve de akkerbouw. Gemiddeld over de periode 2013-2023 ligt deze index op bijna 22 punten.
Stijgende melkprijs heeft invloed op vertrouwen melkveehouders
Hoewel dit niet is gevraagd aan de respondenten in deze enquête, is de gestaag toenemende melkprijs volgens sectordeskundige Jakob Jager de belangrijkste reden voor deze iets minder pessimistische stemming. De kostprijs van de melk stijgt flink door en bedroeg in 2022 ruim 51,5 euro, terwijl de melkprijs momenteel rond de 47 euro per 100 kg melk ligt. Deze lag een jaar eerder rond de 42 euro.
Afbouw van derogatie en toetreding van Renure
De afbouw van de derogatie deed in 2023 zijn intrede, waardoor de melkveehouders die hiervoor opteren al geconfronteerd werden met hogere mestafzetkosten als ze hun dierlijke mest niet meer op hun eigen land konden afzetten. Er zijn geen vooruitzichten dat hier op korte termijn verandering in komt.
Een eventuele omzetting van dierlijke mest in kunstmest (Renure) zal op korte termijn niet dermate grootschalig zijn dat deze de druk op de mestmarkt doet afnemen. Het aanwijzen van door nitraat verontreinigde gebieden en het niet meer bemesten van bufferstroken legt extra druk op de hoeveelheid mest die moet worden afgezet.
Hebben melkveehouders vertrouwen in de toekomst?
Melkveehouders hebben de laagste en meest negatieve kijk op de verwachte economische bedrijfssituatie over 2 à 3 jaar (-13 punten) van alle onderscheiden sectoren. Deze is weliswaar minder negatief dan het vorige kwartaal, maar ligt beduidend onder het langjarig gemiddelde van 2,5 punten.
Volgens de bovengenoemde sectordeskundige vindt dit zijn oorsprong in de onzekerheid die er is rondom de vermindering van de stikstofuitstoot door de agrarische sector, het (Europese) natuurbeleid en de afbouw van derogatie.
Conjunctuurindex van de laatste 12 maanden
Mede door de aantrekkende prijs, kijken de ondernemers in het eerste kwartaal van 2024 iets minder negatief terug op de laatste 12 maanden. De kosten worden wel meer als negatief beoordeeld maar men is minder negatief over met name de melkprijs maar ook over de winst en omzet. De totale index is met -32 punten flink negatief maar minder negatief dan in de twee voorafgaande kwartalen. Het wijkt sterk af in negatieve zin van het gemiddelde over de periode 2013-2023 (-9).
Conjunctuurindex van de komende 12 maanden
De melkveehouders zijn in het tweede kwartaal minder negatief geworden in hun verwachtingen voor de komende 12 maanden. De index nam bijna 9 punten toe ten opzichte van het eerste kwartaal van 2024. Zowel over de melkprijs, kosten, omzet als winst zijn de ondernemers positiever. Per saldo is de index met -5 punten iets minder negatief dan gemiddeld over de periode 2013-2024 (-6 punten).
Bron: Agrimatie
