Dertien melkveehouders zijn augustus 2015 een ondernemersgroep gestart om de exploitatiekosten van automatische melksystemen (AMS) onder de loep te nemen. Samen met de LLTB, Arvalis en Wageningen UR onderzoeken de melkveehouders de mogelijkheden tot kostenverlaging op dit punt.
In Nederland zijn er ruim 3000 bedrijven met een automatisch melksysteem (AMS). Uit de praktijk blijkt dat de onderhoudskosten nogal verschillend. In 2014 werd daarom mede op initiatief van Wageningen UR het project ‘transparant onderhoud automatische melksystemen’ uitgevoerd. Hierbij is een checklist gemaakt voor veehouders, waarin de nodige aandachtspunten voor onderhoud van een AMS zijn genoemd. Doel van dat project was dat veehouders met deze checklist, kunnen bepalen welk onderhoudscontract het beste past bij hun situatie, en daardoor de kosten zoveel mogelijk beperken.
In 2015 werd op initiatief van de LLTB subvakgroep melkveehouderij een ondernemersgroep, bestaande uit dertien ‘automatische melkers’, geformeerd met als doel nog verder inzicht te krijgen in de onderhoudskosten van hun eigen AMS en de cijfers en ervaringen met elkaar te delen. Onder begeleiding van deskundige Harm Wemmenhove (Wageningen UR) en Arvalis werd aan de deelnemers gevraagd om gegevens aan te leveren over hun bedrijf en hun AMS. Deze gegevens zijn vervolgens tijdens twee bijeenkomsten met de groep uitgewisseld en bediscussieerd.
Zeven bedrijven vergelijken
De deelnemers leverden gegevens over hun bedrijf en hun AMS. Om tot realistische vergelijkingen te komen was het nodig om kosten zo goed mogelijk uit te splitsen en toe te kunnen kennen aan de verschillende posten. Dat lukte niet bij elk bedrijf, uiteindelijk konden zeven bedrijven goed met elkaar worden vergeleken. De volgende kostenposten zijn met elkaar vergeleken: onderhoudscontract, onderdelen, slijtdelen, verbruik, arbeid, voorrijkosten en diversen (bijvoorbeeld software-updates). Energiekosten zijn niet meegenomen, omdat het lastig aan te geven was welke kosten exact zijn toe te rekenen aan het AMS.
Uit het vergelijkend onderzoek van de ondernemersgroep, kwamen de volgende resultaten naar voren: Er waren gemiddeld twee boxen per bedrijf (meerboxensystemen waren niet vertegenwoordigd), waarbij de gemiddelde melkproductie lag op 1.052.444 kilo per bedrijf (oftewel 526.222 kilo per box). De gemiddelde onderhoudskosten waren 14.848 euro exclusief btw per bedrijf. Dat komt neer op gemiddeld 1,41 cent per kilogram melk. 'Dat is opvallend', zegt een van de deelnemers aan de ondernemersgroep. 'Er wordt vaak door fabrikanten aangegeven dat onderhoudskosten van AMS rond de 1 cent per kilogram melk liggen. De totale onderhoudskosten die de melkveehouders in de ondernemersgroep maken, liggen beduidend hoger.'
In gesprek met Delaval en Lely
De groep is in gesprek geweest met DeLaval en Lely, om vanuit hun kant toelichting te krijgen op hun visie op onderhoudskosten en dit te vergelijken met de uitkomsten van de groep. Er werd scherp gediscussieerd, want er waren nogal wat verschillen van inzicht. 'Fabrikanten hebben een machtspositie', laat een van de deelnemers weten. 'Dat hebben we in het gesprek met Lely en Delaval laten blijken. Melkveehouders zijn afhankelijk van de fabrikanten. De fabrikanten maken misbruik van hun positie.' 'De beste onderhandelingspositie heb je dan ook vóórdat je een contract gaat tekenen', zegt een melkveehouder 'Eigenlijk is dat het enige moment dat je invloed uit kan oefenen op de prijs. Wanneer je het AMS eenmaal hebt aangeschaft en je moet na verloop van tijd onderdelen vervangen of een software-update uitvoeren, valt er niet meer te onderhandelen over de prijs hiervan.'
Overigens is het ook aan te raden rond te neuzen op internet, want er zitten tussen fabrikant en internetshops grote prijsverschillen in gangbare onderdelen zoals pompen en luchtkleppen. Het gaat dan om onderdelen van exact hetzelfde merk en typenummer.
Andere tips van de ondernemersgroep:
- Als je een contract afsluit, kijk dan goed naar het type contract. All-in contracten vallen in de praktijk duurder uit dan basiscontracten, daar staat tegenover dat een all-in contract voor meer rust voor de veehouder kan zorgen.
- Voorzie je AMS van een aparte energiemeter (inclusief compressor), bij het overstappen van conventioneel melken naar AMS zullen energiekosten aanzienlijk stijgen.
- Creëer een goed netwerk tussen AMS gebruikers van verschillende merken, zo kunnen problemen zoals bijvoorbeeld het scheuren van tepelvoeringen, of de werking van bepaalde software snel worden gedeeld.
- Tot slot: blijf de fabrikanten aanspreken en ga aan de slag om gezamenlijk te werken aan lagere onderhoudskosten.
De volgende stap in dit project is dat de ondernemersgroep met robotleveranciers gaat bekijken welke mogelijkheden er zijn kosten te verlagen, met behoud van service en kwaliteit.
Bron: LLTB
