De consumentenprijsindex van rundvlees heeft langere tijd geschommeld rond 109 punten (2010=100), maar van april tot september is de prijs met 6 punten gestegen. Het aanbod slachtkoeien is tot met september 2017 relatief groot vanwege de fosfaatreductiemaatregelen. Desondanks is de prijs af boerderij vanaf januari met een derde gestegen naar 140 punten in september. Dit komt door ontwikkelingen op buitenlandse markten. De prijsindex van slachterijen en uitsnijderijen kende na een seizoensgebonden daling in juli van 2017 een stijging van acht punten naar 105 punten in september, een stijging van bijna 8%.
Prijsontwikkeling
Sinds 2015 is de rundvleesprijs voor consument nagenoeg constant gebleven. De gemiddelde maandelijkse prijsindex voor rundvlees bleef rond 109 punten (2010=100) en de (seizoens)schommelingen waren beperkt. Vanaf april is daar verandering in gekomen door een ingezette stijging. De consumentenprijsindex (CPI) van rundvlees is in september 2017 uitgekomen op 114 punten.
Tussen juli en september is de prijsindex van slachterijen en uitsnijderijen (PPI) gestegen van 97 naar 105 punten. In 2016 en de eerste helft van 2017 zijn de schommelingen in de PPI relatief groot met wel 15 punten verschil tussen het hogere niveau aan het begin van het jaar en het lagere niveau in de zomer. Het hogere prijsniveau van 110 punten aan het einde van 2016, de daaropvolgende daling tot juli en de ingezette stijging tot aan september met bijna 8% passen in het seizoenspatroon.
In 2017 is het aanbod runderen ruim. In de eerste negen maanden van 2017 zijn 20% meer slachtingen van runderen geweest dan in dezelfde periode het jaar ervoor. Desondanks is de prijsindex af boerderij gestegen naar 140 punten in september, een stijging van bijna 8% sinds juli. In januari 2017 stond de prijsindex nog op 106 punten, de laagste stand sinds het einde van 2011. De stijging van prijzen van slachtrunderen komt door de gunstige buitenlandse vraag naar rundvlees en hoge prijzen op de buitenlandse markten. De verwachting is dat het aantal slachtingen in de rest van 2017 relatief hoog blijft, mede door de slachtingen van melkveerunderen in het kader van de fosfaatreductiemaatregelen. Het aanbod in 2017 blijft derhalve ruim. Dit geeft mogelijk de rest van het jaar druk op de prijzen. Het is onzeker of de vraag op de wereldmarkt dit veronderstelde effect zal blijven compenseren.
Keten
Consumenten kopen vers rundvlees bij de slager of de supermarkt. Deze kopen vlees via de groothandel of rechtstreeks van de vleesindustrie. Die bestaat uit slachterijen, uitsnijderijen en vleesverwerkers. Slachterijen kopen runderen rechtstreeks van de veehouders of met tussenkomst van handelaren en commissionairs. Runderen komen uit de vleesstierhouderij of de melkveehouderij. De meeste slachtingen van volwassen runderen in Nederland zijn de slachtingen van het afgestoten melkvee.
Toelichting op drie niveaus
De consumptie van rundvlees in Nederland is aan het dalen. In 2015 is het verbruik van rundvlees 14,2 kg per hoofd van de bevolking, 15% minder dan tien jaar eerder. Er is een seizoenspatroon in de afzet, met pieken in januari, het barbecueseizoen en in december (feestdagenmaand).
Er zijn in Nederland negen slachterijen actief met meer dan 10.000 runderslachtingen per jaar (referentiejaar 2012). In 2015 zijn in totaal 1.957 runderen geslacht met een geslacht gewicht van 383 duizend ton. Er werd in hetzelfde jaar minder rundvlees (inclusief eetbaar slachtafval) geïmporteerd (406 duizend ton) dan geëxporteerd (423 duizend ton).
Het Nederlandse rundvlees komt van de melkveehouderij en van de vleesstierhouderij. Ten opzichte van de melkveehouderij is de stierhouderij een bescheiden tak. De circa 30.000 bedrijven met rundvee houden in totaal 2,7 miljoen stuks melk- en fokvee en 293 duizend stuks vlees- en weidevee.
Prijsvorming
Supermarkten maken raamcontracten met leveranciers van rundvlees over de prijs en andere voorwaarden, bijvoorbeeld over aanvoervolumes tijdens bijzondere (piek)momenten. De prijsontwikkeling van rundvlees weerspiegelt de internationale marktsituatie. Ondanks de seizoenspatronen volgen de prijzen af boerderij van slachtrunderen, de producentenprijzen en de consumentenprijzen elkaar slechts in beperkte mate. Dit wordt mede verklaard door het grote belang van de import van rundvlees voor de consumptie in Nederland. Daarbij komt dat de inkoop van vlees slechts één van de kostencomponenten is bij de productie van vlees en vleeswaren in de verwerkende industrie en distributie via de retail. In het kader van het EU-landbouwmarkt- en prijsbeleid is rundvlees jarenlang een beschermd product geweest, waarbij de overheid de prijs ondersteunde. Door een reeks hervormingen is de markt geliberaliseerd. Vroeger speelden fysieke veemarkten een belangrijke rol. Om verspreiding van veeziektes te voorkomen, zijn de meeste veemarkten aan het begin van deze eeuw gesloten. Met de opkomst van het internet zijn virtuele veemarkten ontstaan die het mogelijk maken voor veehouders de prijsontwikkelingen beter te volgen.
Bron: Agrimatie
