Agro-innovatiecentrum De Marke, onderzoeksfaciliteit van Wageningen University & Research in Hengelo (Gld), staat aan de vooravond van een grootschalige vernieuwing. Na een intensieve zoektocht naar nieuwe mogelijkheden zet De Marke de volgende stap, terwijl het verkennen en leren doorgaat. De zoektocht is immers nog niet ten einde. Een toekomstbestendig erf, een duurzame melkveestal en een bruisend innovatiecentrum vormen de kern van deze nieuwe koers.
“We willen inspelen op de vragen van morgen en bijdragen aan een duurzame agrarische sector”, vertelt Fleur Brinke, manager van De Marke.

Toekomstgericht erf en een duurzame melkveestal
De vernieuwing bij De Marke moet leiden tot een duurzame melkveestal met hightech elementen zoals het meten van emissies, observeren van diergedrag en automatisch voeren en melken. Daarnaast een erf van de toekomst, dat deze ambities faciliteert, en een innovatiecentrum, waarbij onderzoek, monitoring van duurzaamheidsindicatoren, co-creatie gericht op innovatie en kenniscirculatie centraal staan. De vernieuwingsplannen zijn gericht op het ontwikkelen van een flexibel onderzoeksbedrijf, dat snel kan inspelen op nieuwe onderzoeksvragen.
“Een belangrijke ontwikkeling is de keuze voor een vrijloopstal en te starten met een zandbodem in de zomer en stro in de winter. De stal blijft flexibel in te richten, zodat er bijvoorbeeld ook van stalbodem veranderd kan zijn en ook deels weer ligboxen kunnen zijn geplaatst indien gewenst. “Het blijft een zoektocht. Maar deze zoektocht geeft ons ook mogelijkheden voor verder onderzoek naar dierwaardigheid, verschillende beddingtypes en materialen, emissiebeperkende maatregelen en mestkwaliteit. Natuurlijk hebben wij ook te maken met randvoorwaarden als financiën en vergunningen”, zegt Fleur.
Een plek voor ontmoeting en co-creatie
Naast de nieuwe melkveestal komt er een nieuw innovatiecentrum. “We willen een plek creëren waar mensen graag naartoe komen: boeren, onderzoekers, studenten, beleidsmakers en het bedrijfsleven”, aldus Brinke. Het gebouw krijgt een biobased uitstraling, een centrale stamtafel, flexplekken, demonstratieruimtes en vergaderfaciliteiten. Met behulp van dashboards worden duurzaamheidsindicatoren, zoals emissiewaarden en bodemgesteldheid, actueel inzichtelijk gemaakt.
Netwerken en kennisdeling
Samenwerking is essentieel in de plannen van De Marke. Organisaties als VK-Oost, Koeien & Kansen, en het Netwerk Praktijkbedrijven zijn belangrijke partners. “Ik geloof sterk in het ontwikkelen en delen van kennis vanuit een netwerk. Er is niet één manier – elke plek is anders”, benadrukt Brinke. Ook de Vrienden van De Marke en de Boerenstuurgroep leveren een actieve bijdrage, net als de recent ingestelde Adviesraad, waarin ondernemers, wetenschappers en maatschappelijke organisaties zijn vertegenwoordigd.
Van zoektocht naar samenwerking
Hoewel de vernieuwing veel antwoorden heeft opgeleverd, blijven er ook vragen. “Sommige antwoorden vinden we pas als we ermee aan de slag gaan. Dat is juist de reden waarom we er zijn”, zegt Brinke nuchter. Het innovatiecentrum blijft in ontwikkeling en is flexibel genoeg om gaandeweg bij te sturen.
De Marke blijft zich verbinden met onderwijs, overheid, kennisinstellingen en ondernemers. Samen met partners werkt het centrum aan projecten, zoals het verlagen van de emissies, het biobased paviljoen, de Houtwal 2.0 en de aanvraag voor Experimenteerlocatie Oost. “Alleen door samenwerking kunnen we de landbouw van morgen vormgeven. We hebben mensen nodig met verbindende kwaliteiten om deze beweging te blijven dragen”, besluit Brinke.
Bron: WUR