In 2016 heeft de veestapel op de Koeien & Kansen-bedrijven en De Marke gemiddeld een betere benutting van stikstof en fosfor gerealiseerd dan in de jaren ervoor. Ten opzichte van 2015 steeg de gemiddelde stikstofbenutting met 0,3 procentpunt en de gemiddelde fosforbenutting met 1,5 procentpunt. Deze resultaten zijn behaald met een gemiddelde melkproductiestijging van 100 kg melk per koe en 0,5 stuks minder jongvee per 10 melkkoeien.
Stikstofbenutting
De gemiddelde stikstofbenutting van de veestapel op de Koeien & Kansen-bedrijven en De Marke komt in 2016 uit op 25,8%. Dit is 0,3 procentpunten hoger dan in 2015 toen de stikstofbenutting op 25,5% uitkwam. Figuur 1 laat zien dat de gemiddelde stikstofbenutting steeds iets toeneemt. In 2015 was deze nog 24,9%.
Figuur 1: Stikstofbenutting vee op Koeien & Kansen-bedrijven in 2014-2016
Figuur 1 laat zien dat de stikstofbenutting in 2016 op 8 Koeien & Kansen-bedrijven is verhoogd ten opzichte van 2015. Op 5 bedrijven is deze gelijk gebleven en op 3 Koeien & Kansen-bedrijven en op De Marke is de stikstofbenutting gedaald. Op bedrijf 13 en bedrijf 15 is de stikstofbenutting het meest gestegen in 2016. Het rantsoen van bedrijf 13 bevat in 2016 minder RE. Er is geen weidegang meer in 2016 en er is meer maïskuil gevoerd. Bedrijf 15 realiseerde de betere stikstofbenutting door meer voer met een hoog VEM-gehalte te voeren. Het aandeel ruwvoer nam af omdat er meer krachtvoer en bijproducten zijn gevoerd. De kwaliteit (VEM-gehalte) van het krachtvoer en de bijproducten nam op dit bedrijf ook toe ten opzichte van 2015. Op bedrijf 9 was de stikstofbenutting in 2016 lager dan in 2015. Dit kwam door meer graskuil, en een forse toename van het RE-gehalte in krachtvoer.
Fosforbenutting
De gemiddelde fosforbenutting van de veestapel op de Koeien & Kansen-bedrijven en De Marke komt in 2016 uit op 33,9%. Dit is een forse stijging van 1,5 procentpunt ten opzichte van 2015 toen de stikstofbenutting op 33,4% uitkwam.
Figuur 2: Fosforbenutting vee op Koeien & Kansen-bedrijven in 2014-2016
Figuur 2 laat zien dat de fosforbenutting van de veestapel in 2016 op 13 Koeien & Kansen-bedrijven is toegenomen ten opzichte van 2015. Op 1 bedrijf bleef de fosforbenutting gelijk en op 2 Koeien & Kansen-bedrijven en op De Marke daalde de fosforbenutting. Op veel bedrijven is een forse verbetering van de fosforbenutting te zien in 2016. Op de bedrijven 6 en 7 was de verbetering het grootst. Bedrijf 6 realiseerde de hogere fosforbenutting door een betere kwaliteit van het rantsoen (hoger VEM-gehalte). Dit lukte door meer vers gras te voeren en door een hoger VEM-gehalte in de mais en in het overig ruwvoer. Daarnaast nam op dit bedrijf het P-gehalte in de graskuil af en is krachtvoer gevoerd met een 1,0 g/kg lager P-gehalte. Het rantsoen van bedrijf 7 heeft in 2016 ook een hoger VEM-gehalte dan in 2015. Dit kwam door hogere VEM-gehalten in de bijproducten en in het krachtvoer. Ook nam het P-gehalte in gras en bijproducten af en daalde het P-gehalte in krachtvoer met 0,5 g P/kg krachtvoer.
Meer melk
Figuur 3 laat zien dat de gemiddelde betere benutting van stikstof en fosfaat in 2016 mede te danken is aan een gemiddeld hogere melkproductie per koe. De gemiddelde melkproductie van de Koeien & Kansen-bedrijven en De Marke stijgt in 2016 met 100 kg/koe van 8600 kg naar 8700 kg. De stijging is daarmee bijna net groot als in 2015. Opvallend in Figuur 3 is dat de melkproductie per koe in 2016 op bedrijf 4 met 1100 kg per koe is gestegen naar bijna 9300 kg/koe. Samen met deze hogere melkproductie is op bedrijf 4 de stikstofbenutting met 1 procentpunt en de fosfaatbenutting met 3 procentpunten toegenomen.
Figuur 3: Melkproductie per koe (kg) op Koeien & Kansen-bedrijven in 2014-2016
Minder jongvee
Naast een hogere melkproductie hebben de Koeien & Kansen-bedrijven gemiddeld ook minder jongvee gehouden. De jongveebezetting daalde van gemiddeld 6,9 stuks per 10 melkkoeien in 2015 naar 6,4 stuks per 10 melkkoeien in 2016. De jongveebezetting op de bedrijven 3, 5, 9, 16 en De Marke daalde met ongeveer 1 stuks per 10 melkkoeien of zelfs nog iets meer. Op de bedrijven 5 en 16 steeg zowel de stikstof- en fosforbenutting van vee en op de bedrijven 3 en 9 steeg alleen de fosforbenutting. Op De Marke leidde minder jongvee houden niet tot een betere benutting van stikstof en fosfor.
De Koeien & Kansen-bedrijven laten met de resultaten van 2016 zien dat een verbetering van de benutting van stikstof en fosfaat mogelijk is door het verhogen van de melkproductie, minder jongvee en evenwichtige inzet van voedermiddelen met hoge energiewaarde en beperkte hoeveelheid stikstof en fosfor.
